Mój inteligentny dom

Rozmowa z Tomaszem Brolem, pasjonatem automatyki oraz systemów zarządzania odnawialnymi źródłami energii. Technologie typu smart na dobre zagościły w naszych domach. W większości są to rozwiązania komercyjne, które jednak mają szereg wad. Można jednak zaprojektować i zbudować inteligentny dom od podstaw na własnych warunkach. Z Tomaszem Brolem, ekspertem grupy MiŚOT od IoT, rozmawiamy o wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii w codziennym życiu, możliwościach, jakie daje nam automatyka, a także o oszczędnościach, które są wynikiem mądrego zarządzania gospodarstwem domowym. Kiedy w Twoim życiu pojawiły się urządzenia typu smart? TB: Bardzo wcześnie. Mieszkałem w bloku, miałem tylko jedną łazienkę. Zrobiłem więc urządzenie, które po 15 minutach od wejścia przygaszało światło. Dostęp do pomieszczenia stał się bardziej uczciwy (śmiech). Zakładam, że to były początki usprawnień? TB: Zająłem się tym na poważnie, zacząłem pracować nad zmniejszeniem zużycia zasobów. I to w tym aspekcie, mogę powiedzieć, że urządzenia smart usprawniły mój dom. Dzięki nim mogę automatycznie regulować oświetlenie, regulować temperaturę w zależności od aktywności w domu, a nawet być przygotowanym na zmiany pór dnia oraz pogody na podstawie czujników astronomicznych. Mój samochód jest ładowany z taką mocą, by nie obciążać systemu, a jednocześnie inny komponent kontroluje pobór prądu, co chroni przed przejściem do wyższej taryfy opłat. Dzięki urządzeniu typu smart, pozwalającemu na odpowiednią konfigurację wentylacji mechanicznej, mogłem wyregulować poziom dwutlenku węgla w pokojach. Jakieś szacunki dotyczące oszczędności? TB: Zmusiłem domową automatykę do sterowania dużymi obciążeniami energetycznymi, w czasie gdy mam największą produkcję z fotowoltaiki, wtedy też ładuje się mój elektryczny samochód. Gdybym miał to oszacować to powiedziałbym, że to oszczędności rzędu 30 proc. To wynik, który robi wrażenie. TB: Tak, to już znacząca wartość. Analizujesz dane z domu? TB: Zebrane dane wykorzystuję do tworzenia analiz zużycia zasobów. Tworzę wykresy,w programie Grafana, mogę też prognozować zużycie np. gazu. Dzięki temu nie wskakuję do wyższej taryfy. To są wymierne oszczędności. Skąd pomysł na smart home? TB: Tak naprawdę od zawsze byłem fanem energii odnawialnej. Już mieszkając w bloku, miałem wiatrak generujący prąd. Postawiony zgodnie ze wszystkimi normami oraz za zgodą spółdzielni. Niestety sąsiedzi chodzili do urzędu ze skargami. Pewnego dnia przyszedł inspektor nadzoru i powiedział, że wie, że „wiatrak postawiony jest zgodnie z prawem, ale sąsiedzi narzekają”. To był dzień, w którym podjąłem decyzję o budowie domu. Przyznaję, że myślałem o fotowoltaice na balkonie… TB: O, taką fotowoltaikę też miałem! Jak wyglądał proces budowy? TB: Dom zbudowałem, bo chciałem robić eksperymenty z odnawialnymi źródłami energii. Wiesz, to temat teraz na czasie. Mój plan był prosty – wykorzystać wszystkie możliwości natury, czyli odpowiednie ułożenie dachu względem Słońca etc. Nie myślałem zbytnio o liczbie pokoi na etapie projektowania, bardziej zależało mi, aby dom był funkcjonalny pod kątem rozwiązań smart. W ściany poszło 3005 metrów skrętki, dzięki temu każdy punkt ma własne sterowanie – umożliwia mi to zarządzanie np. cyrkulacją ciepłej wody. Jeśli dom „wykryje”, że wewnątrz jest aktywność, to natychmiast uruchamiana jest pompa obiegowa i jest ciepła woda. Taki system podgrzewania wody pozwala na ogromne oszczędności tego zasobu. Dom budzi ciekawość osób postronnych? TB: Na pewno budzi zainteresowanie sąsiadów. Nawiasem mówiąc, moja instalacja fotowoltaiczna była 78 taką w kraju. Zająłem się tym bardzo wcześnie, jednak wtedy ludzie mówili, że to się nie opłaca. Teraz fotowoltaika jest na każdym dachu. Poprzednie przepisy były dla fotowoltaiki lepsze, ale cóż zrobić. Dura lex, sed lex. Ostatecznie wyszedł sukces. TB: Kiedy zajmowałem się budową domu, to urządzenia typu smart praktycznie nie istniały w wersji konsumenckiej. Większość z nich musiałem zbudować samodzielnie. Chyba mogę przyznać, że w mniejszym lub większym stopniu to mi się udało. Dom potrafi teraz mnie przywitać, rozpoznaje użytkowników i takie tam podobne sprawy. A jak z wykorzystaniem zasobów sieciowych? TB: Cała automatyka nie ma centralnego punktu sterowania. Działa na zasadzie rozproszonej sieci sterowników. Odpowiednie komendy konfiguracyjne wysyłam na Linuksie. Obecnie systemy typu smart home oparte są na rozwiązaniach bezprzewodowych. I to niestety stwarza problemy: sygnały wychodzą poza dom, a inne do niego docierają. To stwarza okazję dla złodzieja. Jeśli znajdzie się luka w zabezpieczeniach, to może się okazać, że będziemy żyć w domu „nawiedzonym”. Czyli zagrożenia zostały zminimalizowane? TB: U mnie wszystko jest podłączone przewodowo, przez to jest dużo mniejszy wektor ataku. Oczywiście są inne podatności, np. włamanie na serwer zarządzający, ale jest to dużo mniej prawdopodobne. Zresztą urządzeń smart to właśnie ten kazus, w którym świat fizyczny i systemy IT się stykają. Przy pomocy oprogramowania możemy oddziaływać na elementy domu. Martwi mnie jednak niefrasobliwe podejście producentów urządzeń typu smart, którzy bardzo często porzucają swoje produkty, przez co brak jest patch’y, nie ma aktualizacji. Co jeszcze może nam zagrozić? TB: Dostrzegam jeszcze problem abonamentu. Teraz wszyscy producenci dostarczają sprzęty, do których najlepiej wykupić abonament - żeby np. zapisywać dane z kamerki w chmurze – aby były w pełni funkcjonalne. Wkrótce może dojść do absurdów i będziemy kupować abonament na światło. Zakupimy żarówkę, a do jej zapalenia będziemy musieli mieć subskrypcję. Chmura w tym przypadku to podatne na atak rozwiązanie? TB: Na co dzień o tym nie myślimy, ale zagrożenie przy usługach chmurowych jest takie, że nasze dane znajdujące się w chmurze mogę zostać wykorzystane np. do obserwacji naszych aktywności, co może dać potencjalnym przestępcom informacje o naszych zwyczajach albo o tym, że nie ma nas w domu. Dzięki naszym danym – które sami przecież dobrowolnie udostępniliśmy! – przestępcy mogą nas profilować. Mój system automatyki nie „gada” przez sieć internetową, bo wykorzystałem magistralę CAN, staram się jak najbardziej odseparować od siebie wszystkie komponenty systemu inteligentnego domu. O czym jeszcze warto pamiętać? Są też inne zmartwienia. Co, jeśli padnie internet u naszego operatora i przestanie nam działać ogrzewanie? Albo domu w ogóle nie będzie można otworzyć? Albo wrócimy do niego po pracy i zobaczymy, że na skutek awarii otworzyły się drzwi frontowe? Wkrótce pewnie boleśnie przekonamy się o wadach konsumenckich rozwiązań typu smart. Nie polecasz inteligentnej lodówki? Na posiadanie smart lodówki czy zmywarki chyba się nie odważę, no może poza telewizorem. Gdyby takie urządzenia były na etapie budowy domu, to może. U mnie to jednak przede wszystkim IoT oraz automatyka. Zresztą jak już wspominałem, obawiam się tego pędu do chmury. Dopiero zaczyna do nas docierać, że chmura to komputer kogoś innego. Podobnie jest w sytuacji, gdy producent przestaje wspierać jakieś urządzenie typu smart, które bez aktualizacji przestaje być bezpieczne i funkcjonalne. Jak rysuje się przyszłość technologii smart? Młode pokolenia wszystko robią przez aplikacje, więc dla nich to już codzienność. Moja rada? Lobbować, aby urządzenia smart miały life time support od producentów. Gdy producent nie chce już ich wspierać, to źródła oprogramowania powinny przejść do domeny publicznej. Inteligentne domy to kwestia 3-4 najbliższych lat. Miejmy nadzieję, że ustawodawca nadąży z prawnymi regulacjami. Powinniśmy też już zacząć od producentów domagać się pewnych obowiązków z zakresu bezpieczeństwa.

TECHNOLOGIA · CYBERBEZPIECZEŃSTWO · BIZNES

Mój inteligentny dom

Czytaj więcej

Najnowsze

Nowa funkcja Google Play daje ci 24 godziny na decyzję

Nowość w dokumentach Google

Ta oferta może się spodobać – rozmowa o AMS System

Na tę zmianę w Google Maps wielu czekało od dawna

Płatność Huawei Watch dostępna w Polsce

O nas

TECHNOLOGIA · CYBERBEZPIECZEŃSTWO · BIZNES

Mój inteligentny dom

Czytaj więcej

ARTYKUŁY POWIĄZANE

Najnowsze

O nas