22 maja zacznie działać ustawa o fundacji rodzinnej. Przepisy mają na celu zapobieganie dezintegracji majątku zgromadzonego przez firmy rodzinne w przypadku śmierci lub emerytury założycieli lub właścicieli. Ustawa reguluje zasady czerpania profitów przez beneficjentów, a także zarządzanie mieniem i kontrolę nad nim.
Ustawa wchodzi w życie trzy miesiące po publikacji w Dzienniku Ustaw i po ponad dwóch latach od momentu, w którym powstał jej projekt. Ustawa o fundacji rodzinnej to sposób na zapobieganie dezintegracji majątku firm rodzinnych, gdy umrze lub odejdzie na emeryturę założyciel czy właściciel. Fundacje zajmować się będą działalnością pasywną – będą zarządzać majątkiem i inwestować dla zapewnienia środków beneficjentom. Mogą nimi być członkowie fundatora i nie tylko.
– Ustawa preferuje pewne modele działalności gospodarczej prowadzonej przez fundacje rodzinne. Co do zasady ma ona być tzw. działalnością pasywną, czyli fundacja rodzinna nie będzie aktywnym uczestnikiem obrotu gospodarczego, natomiast będzie przede wszystkim zarządzać majątkiem wniesionym przez fundatora (…) Jedyną aktywną działalnością, którą fundacja rodzinna będzie mogła przedsięwziąć, będzie prowadzenie gospodarstwa rolnego – wyjaśnia Piotr Aleksiejuk, radca prawny, partner zarządzający w kancelarii Wojarska Aleksiejuk & Wspólnicy.
Firmy rodzinne – czy jest ich w Polsce dużo?
W Polsce około 830 tys. firm to firmy rodzinne. W ciągu pięciu lat sukcesja planowana jest w 57 proc. z nich. Założyciele tych biznesów oczekiwali przepisów, które zabezpieczą ich przedsiębiorstwa na wypadek śmierci lub w przypadku, gdy zdecydują się odejść na emeryturę.
Problemem jest głównie sytuacja, w której kolejne pokolenie nie jest zainteresowane kontynuacją działalności. W takich przypadkach musi być przewidziana możliwość powierzenia zarządzania profesjonalnemu zarządowi.
– Dzięki fundacji rodzinnej firmy rodzinne, nestorzy, sukcesorzy, doczekali się w ramach jednej instytucji kompleksowych rozwiązań prawnych, które dają możliwość wdrożenia projektu sukcesji –mówi Piotr Aleksiejuk.
Jak będą powstawać fundacje rodzinne?
W ustawie przewidziano cel podstawowy fundacji rodzinnych, jakim jest kumulowanie i pomnażanie majątku wniesionego przez fundatora. Fundator ustanawia również beneficjentów, którzy czerpią z tego korzyści. Beneficjentami mogą być osoby z rodziny, osoby trzecie lub organizacja pożytku publicznego.
Wymogi rejestracyjne będą spoczywały na profesjonalistach, a fundatorzy będą musieli wskazać osoby zarządzające fundacją rodzinną. Będą też powoływać ewentualna radę nadzorczą, czego dotyczy sytuacja, gdy ustanowiono więcej niż 25 beneficjentów.
Dla powstania fundacji rodzinnej wymagane będzie złożenie przez fundatora oświadczenia o jej ustanowieniu przed notariuszem w akcie założycielskim albo w testamencie. Następnie sporządzany będzie statut fundacji, przekazania majątku na fundusz założycielski, ustanowienia organów fundacji rodzinnej oraz wpisania jej do prowadzonego przez sąd rejestru fundacji rodzinnych.
Fundator ma też prawo określić szereg obowiązków, które składają się na odpowiednie uregulowanie bytu fundacji rodzinnej w statucie. Obowiązkiem wynikającym z ustawy jest chociażby konieczność przeprowadzania co minimum cztery lata audytów fundacji rodzinnej.
– Jest to szalenie istotne, ponieważ do tej pory nieznany był taki mechanizm, żeby ustawodawca przewidział obligatoryjny, bardzo rozszerzony organ, zespół ekspertów, którzy mają badać funkcjonowanie fundacji rodzinnej. Wśród innych podstawowych obowiązków fundacji rodzinnych będzie zapewnienie świadczeń na rzecz beneficjentów, których fundator przewidzi: przykładowo wnuki, które spełnią określone warunki, osiągną odpowiedni wiek, zdobędą odpowiednie wyszkolenie czy edukację bądź poszczycą się pewnymi osiągnięciami, otrzymają odpowiednie świadczenia – wyjaśnia radca prawny.
Jak będą wydawać pieniądze fundacje rodzinne?
Dochody i majątek fundacji rodzinnej będzie można przeznaczyć na:
– koszty utrzymania beneficjentów,
– kształcenie beneficjentów,
– leczenie beneficjentów,
– wydatki na cele statutowe organizacji pozarządowej prowadzącej działalność pożytku publicznego.
Wskazani przez fundatora beneficjenci będą tworzyć zgromadzenie beneficjentów. Będzie ono zbierać się w przypadkach takich jak uzupełnianie składu danego organu czy zatwierdzenie sprawozdania finansowego.
Fundacja rodzinna będzie działać poprzez zarząd i będzie mogła podlegać wewnętrznemu nadzorowi rady nadzorczej.
– Wprowadzenie fundacji rodzinnej przynosi same korzyści polskiej przedsiębiorczości rodzinnej. Wyczekiwany długo projekt, który pojawił się po ponad pięciu latach prac legislacyjnych, realizuje praktycznie 90 proc. kwestii, których jako specjaliści oczekiwaliśmy od ustawodawcy w tym projekcie – ocenia Aleksiejuk.
Źródło: biznes.newseria.pl
