Zatrudnianie obcokrajowców jest w Polsce coraz powszechniejsze. Pojawiają się oni także w ekipach małych i średnich operatorów telekomunikacyjnych. Kwestie prawne z tym związane są jednak dość skomplikowane.
– Początki związane z zatrudnianiem obcokrajowców mogą być trudne, gdyż przedsiębiorca musi liczyć się z wieloma formalnościami i obowiązkami – mówi mecenas Anna Wojciechowska z Kancelarii KTW.Legal Płonka Medaj Sobota Radcowie Prawni. – Pracodawca musi też w praktyce dokonać analizy kilku różnych aktów prawnych.
Przepisy związane z zatrudnianiem obcokrajowców są obszerne, zawiłe oraz zawarte w wielu różnych aktach prawnych.
Rząd już od dawna zapowiada prace nad uproszeniem tych procedur. Postuluje je także rzecznik małych i średnich przedsiębiorców, Adam Abramowicz. Już w marcu 2019 r. Rozpoczął on batalię o prawo przedsiębiorców do zatrudniania cudzoziemców. Wysłał wówczas pismo w tej sprawie do prezesa Rady Ministrów – Mateusza Morawieckiego.
Łatwiej w ramach UE
– Stosunkowo prosta w tym kontekście jest sytuacja obywateli Unii Europejskiej – mówi mecenas Anna Wojciechowska. – Zgodnie z Traktatem Ustanawiającym Wspólnotę Europejską zasadą jest swobodny przepływ pracowników. W związku z tym obywatele Unii nie muszą posiadać pozwolenia na pracę, aby móc pracować w Polsce. Mogą też świadczyć pracę bez konieczności odbycia wczęśniejszej kwarantanny.
Trudniej jest natomiast zatrudnić obcokrajowca, który nie ma obywatelstwa żadnego z krajów należacych do Unii Europejskiej. W zależności od kraju pochodzenia cudzoziemca oraz jego statusu procedura legalnego zatrudnienia takiej osoby będzie bardziej lub mniej skomplikowana.
– Polskie przepisy są tu dość zróżnicowane, a dodatkowo możliwość zatrudniania obywateli poszczególnych państw modyfikują umowy międzynarodowe – podkreśla mecenas Anna Wojciechowska.
Podstawy prawne
Podstawowym aktem prawnym zawierającym regulacje dotyczące zatrudnienia cudzoziemców na terytorium naszego kraju jest ustawa z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Od razu trzeba też jednak sięgnąć do wyjątków przewidzianych rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 kwietnia 2015 r. w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę.
– Rozporządzenie to wskazuje na kilka, poza obywatelami Unii, dodatkowych grup uprzywilejowanych cudzoziemców, którzy nie muszą uzyskiwać zezwolenia na pracę – wyjaśnia mecenas Anna Wojciechowska z Kancelarii KTW.Legal Płonka Medaj Sobota Radcowie Prawni. – Mogą oni legalnie podejmować zatrudnienie przez sam szczególny status pobytu lub kraj pochodzenia.
Do tej grupy zalicza się między innymi cudzoziemców: posiadających mają status uchodźcy nadany w Polsce, którym udzielono ochrony uzupełniającej lub mają zezwolenie na osiedlenie się w Polsce. Pomoc taka przewidziana jest także przy zatrudnieniu obywateli Białorusi, Rosji lub Ukrainy. Co jednak istotne okres zatrudnienia w takim przypadku nie może być dłuższy niż 6 miesięcy w ciągu roku.
Jak zdobyć wizę
Dokumentem, który jest podstawą pobytu i zatrudnienia jest w takim przypadku wiza z prawem do pracy, wymagane jest też zgłoszenie do urzędu pracy. Warunkiem uzyskania wizy z prawem do pracy na okres nieprzekraczający pół roku jest natomiast zarejestrowanie przez pracodawcę specjalnego oświadczenia o zamiarze powierzenia wykonywania pracy obywatelowi Republiki Białoruś, Republiki Mołdowy, Federacji Rosyjskiej lub Ukrainy. Dokonuje się tego w urzędzie pracy właściwym dla miejsca siedziby firmy.
Następnie pracodawca oświadczenie to wysyła cudzoziemcowi, który na tej podstawie (w polskiej placówce dyplomatycznej na terenie kraju zamieszkania) otrzymuje wizę.
Uproszczona procedura dla informatyków
Jako ważny i związany z zatrudnianiem obcokrajowców akt prawny, warto także wskazać rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii, które weszło w życie 1 grudnia 2020 r. Zmieniło ono rozporządzenie w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę.
Uproszczona została też procedura dotycząca zatrudnienia specjalistów z branży IT zza wschodniej granicy. W ramach wprowadzonego przez polski rząd specjalnego programu, obywatele Białorusi posiadający wizę z adnotacją Poland. Business Harbour są bowiem zwolnieni z wymogu posiadania zezwolenia na pracę.
Za tydzień na łamach isportal.pl wrócimy do tematu zatrudnienia obcokrajowców i omówimy przypadki, gdy pozwolenie na pracę jest niezbędne.
…
Anna Wojciechowska specjalizuje się w prawie pracy i ubezpieczeń społecznych. Wspiera pracodawców w zakresie przygotowania wszelkich niezbędnych dokumentów (od regulaminów pracy, poprzez układy zbiorowe pracy, regulaminy wynagradzania i premiowania, polityki wynagrodzeń dla spółek publicznych, umowy o pracę o zakazie konkurencji, NDA, skończywszy na wypowiedzeniach umów o pracę) oraz w toku sporów przedprocesowych i sądowych. Reprezentuje pracodawców podczas kontroli PIP czy ZUS, oraz w toku sporów lub negocjacji ze związkami zawodowymi, w tym w procedurze sporów zbiorowych. Prowadzi również szkolenia z zakresu prawa pracy oraz audyty.
W Kancelarii KTW.Legal Płonka Medaj Sobota Radcowie Prawni kieruje zespołem prawa pracy.
