2 sierpnia 2024 r. w życie wchodzą przepisy AI Act. Mają one regulować rozwój sztucznej inteligencji w Unii Europejskiej. Zawierają zasady dla firm i deweloperów zajmujących się tworzeniem AI. Co zmieni się po wprowadzeniu przepisów?
AI Act to rozporządzenie w sprawie sztucznej inteligencji. Opublikowano je 12 lipca 2024 r. i wchodzi w życie już od 2 sierpnia 2024 r. Jednak nie w całości, bo wiele ograniczeń obowiązywać będzie dopiero w 2026 r., a znajdują się tam również te, które wejdą w życie dopiero w roku 2030.
Dla kogo AI Act?
AI Act kierowany jest do firm, które produkują lub wdrażają rozwiązania z zakresu sztucznej inteligencji.Jeśli firma nie należy do branży technologicznej, ale ma dział AI lub Data Science lub jej pracownicy w ramach obowiązków korzystają ze sztucznej inteligencji, również musi stosować się do obostrzeń narzuconych w rozporządzeniu.
W AI Act wyszczególniono cztery kategorie przepisów związanych z ich stosowaniem. Te kategorie to:
– niskiego ryzyka,
– ograniczonego ryzyka,
– wysokiego ryzyka,
– niedopuszczalnego ryzyka.
W każdej z kategorii znajduje się właściwy dla niej zestaw wymogów, których spełnienie będzie konieczne, jeśli podmiot chce działać na terenie Unii.
Systemy wysokiego i niedopuszczalnego ryzyka
Systemy wysokiego ryzyka to wszystkie te, które wykorzystują sztuczną inteligencję do:
– identyfikacji biometrycznej,
– udzielania dostępu do prywatnych danych,
– ścigania przestępstw i zarządzania sprawami,
– zatrudnianiem osób.
Dla nich przygotowana została bardzo długa lista wymogów do spełnienia. Związane są z”
– zarządzaniem jakością,
– generowaniem rejestrów zdarzeń,
– prowadzeniem dokumentacji,
– wprowadzaniem działań naprawczych,
– informowaniem użytkowników,
– współpracą z organami ścigania.
Do grupy systemów niedopuszczalnego ryzyka wchodzą te, w których zakazane będzie stosowanie AI. Są to chociażby systemy do analizy emocji czy tworzenia podprogowych technik manipulacyjnych.
AI Act zakazuje tworzenia i użytkowania systemów, które:
– zmieniają zachowania konkretnej osoby,
– klasyfikują osobę lub grupę osób ze względu na cechy fizyczne lub społeczne,
– tworzą rozbudowaną bazę danych do rozpoznawania twarzy.
W przypadku systemów wysokiego i niedopuszczalnego ryzyka z uwagi na ich dużą wagę regulacje prawne ich dotyczące wchodzą w życie jako pierwsze. Będzie to miało miejsce 2 lutego 2025 r.
Systemy średniego i niskiego ryzyka
W przypadku systemów średniego ryzyka zakres regulacji jest mniejszy. Nadal jednak dotyczą ich wymogi związane z przejrzystością. Należy informować, że systemu zostały stworzone z wykorzystaniem modelu AI poprzez specjalne znakowanie.
W przypadku chatbotów operatorzy zobowiązani są do informowania osób wchodzących w interakcję z takim systemem, że rozmawiają z botem, a nie człowiekiem.
Systemami niskiego ryzyka są gry i filtry antyspamowe wykorzystujące AI. W ich przypadku sugeruje się jedynie stosowanie dobrowolnego kodeksu postępowania. Zgodnie z przewidywaniami w tej kategorii znajdzie się najwięcej systemów.
Państwa członkowskie nie mogą narzucać dodatkowych przepisów na systemy niskiego ryzyka.
AI ogólnego przeznaczenia
AI Act zawiera także kategorię sztucznej inteligencji ogólnego przeznaczenia. Obejmuje ona modele bazowe, czyli rozwiązania takie jak choćby ChatGPT lub Gemini. W tym przypadku podstawowy jest wymóg przejrzystości.
W przypadku systemów o bardzo dużym wpływie na rynek i społeczeństwo niezbędne jest przejście ścieżki gruntownej oceny. Dotyczy to chociażby modeli trenowanych przy użyciu znacznej mocy obliczeniowej, przekraczającej 10^25 FLOPS.
Wielu dostawców tych systemów będzie musiało przeprowadzić ocenę ryzyka systemów względem przestrzegania praw. Trzeba będzie również przeprowadzać szkolenia pomagające pracownikom w zrozumieniu i stosowaniu regulacji.
Harmonogram wprowadzania przepisów
2 sierpnia 2024 r. wchodzą w życie przepisy AI Act.
2 maja 2025 r. zacznie obowiązywać 2 maja 2025 r.
2 sierpnia 2025 r. w życie wejdą wymogi dotyczące sztucznej inteligencji ogólnego przeznaczenia.
W ciągu 18 miesięcy od wejścia w życie AI Act obowiązywać będzie również akt wykonawczy w sprawie monitorowania sztucznej inteligencji po wprowadzeniu do obrotu.
2 sierpnia 2026 r. w życie wchodzą regulacje o przejrzystości.
Jeśli chodzi o systemy, które wprowadzone zostały do użytku przed 2 sierpnia 2025 r. ich wytwórcy i dystrybutorzy muszą spełnić obowiązki AI Act do 2 sierpnia 2027 r. Wyjątkami są organy publiczne, które czas mają wydłużony do 2 sierpnia 2030 r.
Firmy, które nie dostosują się do wymogów AI Act będą musiały liczyć się z karami finansowymi. Te mają być niemałe. Sięgać mogą 35 mln euro lub nawet 7 proc. całkowitego rocznego obrotu firmy. To ustawodawca będzie wybierał sposób naliczenia kary kierując się tym, która kwota będzie bardziej dotkliwa dla firmy.
Źródło: komputerswiat.pl
