Chociaż pandemia koronawirusa dokonała sporego przetasowania na rynku pracy, to jednak w dalszym ciągu możemy mówić o rynku pracownika. Obecnie w cenie są kompetencje i specjalistyczne umiejętności. I pracodawcy o tym wiedzą.
Rynek pracy w Polsce to miejsce, które ciągle ewoluuje. Za nami transformacja ustrojowa, czasy rekordowego bezrobocia i umów śmieciowych. Dla wielu szokiem był również postępujący rynek pracownika. Pensja pozostała ważnym elementem układu pracownik – pracodawca, ale równie ważne stało się oferowanie atrakcyjnych świadczeń i benefitów pozapłacowych, a także jasnej i przemyślanej ścieżki kariery.
Raport „Trendy w zatrudnieniu 2021” przygotowany przez Polskie Forum HR sygnalizuje, że co trzecia firma w sektorze przemysłu, motoryzacji i transportu odczuła braki kompetencyjne wśród kadry. Najtrudniej było pozyskać pracowników znających się na sprzedaży, inżynierii, marketingu i IT.
Przyjrzymy się zatem, jak kształtuje się rynek pracy w 2021 roku. Spróbujemy znaleźć też odpowiedź na pytanie: co przyniesie przyszłość?
Pracodawcy
Negatywny wpływ pandemii na działalność gospodarczą odczuły najbardziej małe (78 proc.) i średnie (66 proc.) przedsiębiorstwa. Destabilizacja rynku uderzyła w ich sytuację finansową, a przerwane łańcuchy dostaw zaburzyły realizację planów długoterminowych. Część firm zmuszona była do zamrożenia jakichkolwiek wydatków.
Okres lockdownów najlepiej zniosła branża handlowa i e-commerce. Upowszechnienie zakupów w sieci sprawiło, że wskaźniki sprzedażowe nie tylko nie zmniejszyły się, a wręcz wzrosły do niespotykanych wcześniej wartości.
Metod uzupełnienia zapotrzebowania kadrowego jest kilka. Część pracodawców ma dla ekspertów przygotowane intratne kontrakty, a niektórzy wolą stosować outsourcing. Aż 64 proc. ankietowanych odpowiedziało, że braki kompetencyjne pośród pracowników uzupełni za pomocą specjalistycznych szkoleń.
Martwi fakt, że jedynie 21 proc. MŚP diagnozuje kompetencje, które będą potrzebne w przedsiębiorstwie w przyszłości. Piotr Dziedzic, członek Zarządu Polskiego Forum HR, przyznaje: „Pracodawcy z jednej strony mają świadomość jak trudno jest obecnie pozyskać wykwalifikowanych pracowników, z drugiej jednak nie przygotowują się na rosnące deficyty, które przyniosą nam najbliższe lata. Wiemy, że sytuacja demograficzna w Polsce znacznie zmniejszy nam zasób osób w wieku produkcyjnym. Nakładają się na to się procesy automatyzacji, które tworzą nowe zawody, a na dotychczasowych na nowo definiują zakres obowiązków”.
Analitycy rynku wyrażają obawy, że pracodawcy nie są przygotowani na rosnące deficyty kompetencyjne.
Pracownicy
Trendy sygnalizowane przez World Economic Forum są następujące: zmiana kompetencji będzie dotyczyła aż 40 proc. pracowników do 2025 roku. Wpłynie na to automatyzacja miejsc pracy oraz rosnące znaczenie technologii big data, cloud computing i e-commerce. Na znaczeniu zyska robotyka oraz sztuczna inteligencja. Raport „Future of Jobs” nie pozostawia też złudzeń: roboty nie zastąpią człowieka.
Świat stojący u progu ery cyfryzacji to miejsce przyjazne dla pracowników, który dysponują eksperckimi umiejętnościami. Wskazał na to również niski wskaźnik redukcji zatrudnienia w latach 2020-2021, gdzie pomimo trwającej pandemii, pracodawcy starali się utrzymać poszczególne etaty i nie doprowadzić do sytuacji, w której specjaliści przechodzą do konkurencji.
Polski Instytut Ekonomiczny przedstawił dane, że z tarcz antykryzysowych skorzystało 86 proc. firm w Polsce. Dzięki tym środkom pracodawcy mogli utrzymać miejsca pracy i zabezpieczyć swoje biznesy na czas kryzysu. Robert Lisicki, Dyrektor Departamentu Pracy Konfederacji Lewiatana, wspomniał również o zaletach powszechnie wprowadzonej pracy zdalnej, która pozwoliła utrzymać ciągłość wykonywanych działań w przedsiębiorstwach.
Ważną kwestią dla pracowników jest stabilność zatrudnienia. Polski rynek pracy wypada na tym polu niezwykle korzystnie. Średnio 82 proc. pracowników zatrudnionych jest na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, 12 proc. na umowie na czas określony, a pozostałe to umowy cywilnoprawne (4 proc. umowy zlecenia; 2proc. umowy o dzieło) oraz kontrakty B2B.
Praca zdalna, stabilność zatrudnienia, przejrzyste zasady współpracy, dobre wynagrodzenie – zwłaszcza w czasie szalejącej inflacji – oraz możliwość rozwoju, to czynniki, które są niezwykle ważne dla współczesnych pracowników. Do takich warunków będą musieli się dostosować współcześni pracodawcy.
Źródła:
- World Economic Forum – „Future of Jobs”
- Polskie Forum HR – „Trendy w zatrudnieniu 2021”
- Polski Instytut Ekonomiczny
