5 lipca 2023 roku odbyła się w Senacie „Panel ekspercki. Umiejscowienie telewizji lokalnych w debacie publicznej”. Zorganizowanie tego wydarzenia to część szerszej akcji „Ratujmy telewizje lokalne”. Ma ona na celu analizę sytuacji telewizji lokalnych na polskim rynku, zdefiniowanie ich problemów i potrzeb oraz stworzenia rozwiązań, które pomogą im dalej funkcjonować.
Inicjatorem całego wydarzenia był Grzegorz Napieralski. W akcje zaangażowana jest Polska Izba Komunikacji Elektronicznej, która współorganizowała debatę. Krzysztof Pstrong – dyrektor generalny PIKE, Grzegorz Napieralski oraz senatorka Magdalena Kochan zainaugurowali spotkanie.
– Co my parlamentarzyści możemy zrobić, żebyście to wy się rozwijali? Żebyście przekazywali te ważne wiadomości dla lokalnych społeczności. CO możemy w przyszłym parlamencie zrobić? – mówił w trakcie wystąpienia do obecnych na Sali przedstawicieli i przedstawicielek lokalnych stacji telewizyjnych Grzegorz Napieralski .
Krzysztof Pstrong w swoim wystąpieniu mówił o umiejscowieniu telewizji lokalnych w debacie publicznej, a także o finansowaniu telewizji lokalnych, z czym są największe problemy. Dlatego też pojawiła się debata, która ma prowadzić do wspólnej walki o nowelizację ustawy o radiofonii i telewizji. W nowej ustawie miałyby się znaleźć zapisy dotyczące telewizji lokalnych oraz o finansowanie naszych telewizji z budżetu państwa.
Telewizje lokalne i pomysły na ich finansowanie
Wprowadzenie tematu dyskusji odbyło się poprzez emisję filmu „Fenomen telewizji lokalnych” przygotowanego przez WTK – telewizję lokalną z Poznania oraz prezentacje na temat modeli finansowania telewizji lokalnych w różnych państwach świata, którą przygotował Jakub Woźny z Kancelarii Prawnej Media.
W panelu eksperckim moderowanym przez Jakuba Woźnego udział wzięli:
Witold Graboś- ekspert rynku medialnego, Członek Rady Konsultacyjnej PIKE,
Maciej Świrski – przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji,
Krzysztof Luft – dziennikarz, były członek Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.
Brakowało w tym zestawieniu niestety kobiet, które w ogromnej mierze są pracownicami mediów lokalnych, co było widoczne zarówno w trakcie prezentacji filmu, na sali, jak i w drugiej części spotkania.
Panowie z panelu eksperckiego analizowali potrzebę mediów lokalnych, misję, jaką mają te media i stworzenia stabilnej bazy finansowej, która pozwoliłaby telewizjom lokalnym działać i tę misję realizować.
– W sprawozdaniu KRRiT temat lokalnych mediów jest marginalny – zauważył Maciej Świrski, przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji – Jednak telewizje lokalne są dla KRRiT fundamentem nowego ładu medialnego – dodał.
Analizę pełnienia misji zaspokajania potrzeb lokalnych przez regionalne ośrodki TVP przedstawił w swojej wypowiedzi Krzysztof Luft.
– Mamy w Polsce warszawocentryczność, monocentryczność. Lokalne stacje TVP mają prezesa w Warszawie. Tam wybierana jest dyrekcja i zawsze może być zmieniona. Struktura TVP jest wadliwa. Uzależnienie ośrodków regionalnych od centrali utrudnia realizowanie misji – zauważył Krzysztof Luft, dziennikarz, były członek Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji – Tę misję przejmują telewizje lokalne. A te są głównie kablowe. Szczególnie w ośrodkach o mniejszej urbanizacji stanowi to problem.
Witold Graboś mówił o kwestiach funkcjonowania telewizji lokalnych w czasach coraz większej popularności telewizji internetowych.
– Nie widzę problemu konkurencji między programami internetowymi, a tymi nadawanymi zgodnie z koncesją – stwierdził Witold Graboś, ekspert rynku medialnego, Członek Rady Konsultacyjnej PIKE.
Jednak jeszcze szerzej wypowiedział się o sposobach na finansowanie telewizji lokalnych tak, by miały one stabilną sytuację, a osoby w nich pracujące nie musiały obawiać się o swój byt.
– KRRiT nigdy nie wpadła na prosty pomysł, żeby zadbać o dobrą bazę finansową dla lokalnych mediów – zauważył Witold Graboś – Telewizje lokalne są z reguły komercyjne, ale na niekomercyjnym rynku. Lokalne firmy nie mają pieniędzy, żeby się w nich reklamować, a na pewno nie mają takich budżetów jak reklamujące się w telewizjach ogólnopolskich. Dlatego trzeba szukać innych sposobów finansowania mediów lokalnych. Chociażby dofinansowanie zatrudnienia w tych mediach. Podniosłoby to prestiż pracy i ułatwiło działania misyjne. Takie dofinansowanie wyniosłoby minimalną krajową.
Co politycy wiedzą o telewizjach lokalnych?
W pierwszej części spotkania swoje przysłowiowe „5 minut” miały także:
– Barbara Zdrojewska – przewodnicząca Komisji Kultury i Środków Przekazu,
– Iwona Śledzińska-Katarasińska – zastępczyni przewodniczącego Komisji Kultury i Środków Przekazu,
– Jan Grabiec – przewodniczący Komisji Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii,
– Adam Szejnfeld- przewodniczący Senackiego Zespołu ds. Małych i Średnich Przedsiębiorstw.
– Zajmujemy się mediami, niezależnością mediów, pluralizmem mediów. Była dyskusja dotycząca lokalnej prasy, teraz rozmawiamy o lokalnych telewizjach – mówiła Barbara Zdrojewska, przewodnicząca Komisji Kultury i Środków Przekazu.
– Jesteśmy w przededniu rewolucji na polskim rynku mediów lokalnych. Czeka nas nowa ustawa. W tej ustawie musi być ustanowiony autonomiczny, niezależny fundusz misji publicznej – dodała Iwona Śledzińska-Katarasińska, zastępczyni przewodniczącego Komisji Kultury i Środków Przekazu.
Wielu polityków wypowiadających się w części pierwszej spotkania zaznaczało, że nie zna się dobrze na temacie, że znaleźli się tu po to, żeby wysłuchać specjalistów i specjalistek, osób na co dzień zajmujących się pracą w lokalnych telewizjach.
Niestety po przerwie, gdy swoje wystąpienia miały właśnie te osoby, większości polityków próżno było szukać na sali, a przeznaczone da nich miejsca w pierwszych rzędach świeciły pustkami. Wtedy pojawiły się tematy pokazujące pracę w mediach lokalnych – ze szczególnym uwzględnieniem telewizji – od środka.
Funkcjonowanie telewizji lokalnych od środka
W tej części o zasięgu telewizji lokalnych mówiła Ewa Michalska – Fundacja Fundusz Telewizji Lokalnych. Telewizje lokalne to 150 koncesji i oglądalność na poziomie 5,2 mln osób.
Anna Kobielska-Okrój z Telewizji Pro-Art przedstawiła misyjny charakter telewizji lokalnych, a Patrycja Drewa z Twojej Telewizji Morskiej o funkcji informacyjnej lokalnych mediów oraz ich funkcji integracyjnej dla lokalnych społeczności. Bogda Orzechowska z Telewizja Suwałki w wystąpieniu „Co robią tv lokalne podczas sytuacji kryzysowej, w tym pandemii?” opowiedziała o trudnej sytuacji lokalnego ośrodka w czasach Covidu. O godzeniu potrzeby informacji o zagrożeniach i przekazywaniu sposobów na radzenie sobie w przypadku podejrzenia zarażenia z trudnościami finansowymi, jakie w tym czasie dotykały wiele lokalnych przedsiębiorców w tym lokalnych telewizji.
Piotr Marek z Truso Media miał wystąpienie zatytułowane „Jak firma Google wspierała media lokalne w Polsce i na świecie?”. Eugeniusz Domański z Telewizja Olsztyn opowiedział o działaniach blokujących telewizje lokalne. Rafał Tatarek – Rekord Grupa Mediowa wzbogacił wiedzę zgromadzonych o prezentacje dotycząca różnic na rynku reklamy lokalnej na przykładach z radia i telewizji.
Juliusz Marek ze Stowarzyszenia Polskie Telewizje Lokalne i Regionalne starał się pokazać drogę prowadzącą do zapewnienia funkcjonowania telewizji lokalnych poprzez odpowiednie regulacje prawne, dostrzeżenia w systemie prawnym istnienia i realizacji misji przez te telewizje oraz zagwarantowanie systemu finansowania dla tych ośrodków.
