Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-470/21 La Quadrature du Net powinien doprowadzić do zmiany polskich przepisów dotyczących przetwarzania danych osobowych chronionych tajemnicą komunikacji elektronicznej. Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych Mirosław Wróblewski skierował w tej sprawie pismo do ministra cyfryzacji i wicepremiera Krzysztofa Gawkowskiego.
Jak podkreśla UODO, obecne przepisy Prawa komunikacji elektronicznej – które zastąpiło Prawo telekomunikacyjne – w dużej mierze powielają niezgodny z orzecznictwem sądów europejskich model retencji i udostępniania danych telekomunikacyjnych. W opinii Prezesa UODO przepisy te wciąż wymagają dostosowania do unijnych standardów ochrony prywatności.
Już w czerwcu 2024 r. Wróblewski zwracał uwagę na znaczenie wyroku TSUE w korespondencji z Ministrem ds. Unii Europejskiej. Jego uwagi nie zostały jednak uwzględnione w trakcie prac nad nową ustawą.
Adres IP to dane osobowe
Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem TSUE i sądów polskich, adres IP jest daną osobową w rozumieniu RODO oraz daną o ruchu w rozumieniu dyrektywy 2002/58/WE. Co więcej, powiązanie IP z innymi informacjami – np. danymi dotyczącymi płatności – umożliwia pełną identyfikację osoby i tworzenie profilu jej aktywności w sieci. Dane te objęte są tajemnicą komunikacji elektronicznej, która stanowi istotny element prawa do prywatności.
W polskim systemie prawnym organy ścigania mogą obecnie uzyskiwać od operatorów dane abonentów na podstawie art. 43 PKE. Uprawnienie to obejmuje m.in. policję, ABW, CBA, straż graniczną czy KAS.
Trybunał w wyroku z 30 kwietnia 2024 r. jednoznacznie wskazał, że dostęp do danych chronionych tajemnicą telekomunikacyjną może być uznany za proporcjonalny tylko wtedy, gdy jego zasadność podlega kontroli sądu lub innego niezależnego organu. Tylko takie rozwiązanie gwarantuje ochronę praw podstawowych i wzmacnia zaufanie obywateli do państwa.
Tymczasem obecne regulacje nie przewidują mechanizmu niezależnej kontroli, co zdaniem UODO oznacza niezgodność z art. 7, 8, 11 i 52 ust. 1 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 15 ust. 1 dyrektywy 2002/58/WE.
Prezes UODO apeluje o wprowadzenie poprawek do Prawa komunikacji elektronicznej, które zagwarantują skuteczną ochronę prawa do prywatności i danych osobowych w Polsce.
Pełna treść pisma Prezesa UODO do ministra cyfryzacji dostępna jest tutaj.
