Kilkanaście organizacji społecznych i branżowych wystosowało wspólny apel w sprawie procedury wyboru nowego Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej. W swoim oświadczeniu domagają się, by głos społeczeństwa obywatelskiego został realnie uwzględniony w tym procesie.
Organizacje zwracają uwagę, że wraz z tą kadencją UKE stanie przed nowymi, niezwykle istotnymi wyzwaniami. Chodzi m.in. o wdrażanie przepisów dotyczących neutralności sieci, ochrony danych oraz nadzoru nad usługami komunikacji elektronicznej – obszarów kluczowych z punktu widzenia cyfrowych praw człowieka.
Pełna treść listu:
Szanowny Panie Ministrze,
w związku ze zbliżającym się końcem kadencji Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej Kancelaria Prezesa Rady Ministrów rozpoczęła proces wyboru jego następcy. Jako Szef KPRM ma Pan kluczową rolę w procesie wyboru następcy, m.in. powołuje komisję konkursową mającą wyłonić najlepszych kandydatów, a następnie przedstawia ich Premierowi. Jednocześnie zwracamy się do Pana jako Przewodniczącego Komitetu ds. Pożytku Publicznego, którego rolą jest wspieranie współpracy pomiędzy administracją rządową a społeczeństwem obywatelskim.
Reprezentujemy szerokie grono organizacji społecznych, działających na rzecz praw człowieka, przejrzystości życia publicznego, ochrony środowiska i klimatu. Prosimy o umożliwienie społeczeństwu obywatelskiemu udziału w procesie wyboru nowego Prezesa UKE. Takie „otwarcie” konkursu mogłoby na przykład przyjąć jedną z poniższych form:
- umożliwienie przedstawiciel(k)om organizacji udziału w pracach komisji konkursowej (z możliwością zadawania pytań kandydat(k)om, co zwiększy szansę wybrania najlepszych z nich);
- zorganizowanie otwartego wysłuchania kandydatów/ek wskazanych przez komisję (jeszcze przed wyborem jednej osoby przez Prezesa Rady Ministrów).
Stworzenie możliwości udziału przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego w naborze sprzyjać będzie budowaniu zaufania społecznego do nowo wybranego Prezesa Urzędu. Jest to szczególnie ważne ze względu na rosnące kompetencje Prezesa UKE dotyczące cyfrowej sfery życia obywateli i obywatelek oraz istotną rolę, jaką zacznie odgrywać w ochronie praw podstawowych w sieci. Zgodnie z uchwałą Rady Ministrów z 13 maja 2025 r. stał się on Koordynatorem ds. Usług Cyfrowych. Trwają też zaawansowane prace nad ustawą wdrażającą unijny Akt o usługach cyfrowych (DSA).
W najbliższym czasie Prezes UKE będzie m.in.:
- przyjmował skargi użytkowników i użytkowniczek platform internetowych, w tym największych platform społecznościowych, na naruszenie ich praw;
- prowadził postępowania przeciwko platformom i innym dostawcom usług pośrednich mających siedzibę w Polsce, z możliwością nałożenia na nie kary w razie stwierdzenia naruszenia DSA;
- zgodnie z projektem nowelizacji ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną Prezes UKE ma zyskać też możliwość wydawania nakazów blokowania bezprawnych treści oraz odblokowania treści niesłusznie usuniętych przez usługodawców internetowych, uzyskując znaczną kontrolę nad obiegiem treści w internecie.
Rządząca koalicja wdrożyła już kilka precedensowych mechanizmów pozwalających społeczeństwu obywatelskiemu włączyć się w proces wyboru kandydatów na kluczowe z perspektywy praw i wolności obywatelskich stanowiska. Miało to miejsce w przypadku wyboru Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (w Sejmie odbyło się otwarte wysłuchanie kandydatów), a także polskiego sędziego Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i szefa Krajowego Biura Wyborczego (przedstawiciele organizacji społecznych brali udział w pracach komisji konkursowych).
Kontynuowanie tej dobrej praktyki byłoby mile widzianym gestem na początku piastowania przez Pana stanowiska Przewodniczącego Komitetu. Umożliwienie przedstawiciel(k)om organizacji społecznych udziału w konkursie byłoby też dowodem otwartości na współpracę i dialog w istotnych dla obywateli i obywatelek sprawach.
Sygnatariusze listu:
Amnesty International Polska
European Fem Institute
Federacja Bezpieczna Żywność
Forum Darczyńców
Forum Obywatelskiego Rozwoju
Fundacja Centrum Cyfrowe
Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę
Fundacja dla Polski/Fundusz Obywatelski im. Ludwiki i Henryka Wujców
Fundacja im. Stefana Batorego
Fundacja Instrat
Fundacja Miasto Obywatelskie Lubartów
Fundacja Obserwatorium Demokracji Cyfrowej
Fundacja Odpowiedzialna Polityka
Fundacja OFF school
Fundacja Panoptykon
Fundacja Pole Dialogu
Fundacja Stocznia
Fundacja To Proste
Fundacja Wolne Sądy
Fundacja Wolności
Fundacja Wolności Gospodarczej
Fundacja WWF Polska
Green REV Institute
Helsińska Fundacja Praw Człowieka
Inicjatywa „Nasz Rzecznik”
Inicjatywa Ekowyborca
Konsorcjum Migracyjne
Otwarta Rzeczpospolita
Stowarzyszenie przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii
Sieć Obywatelska Watchdog Polska
Stowarzyszenie „NIGDY WIĘCEJ”
Stowarzyszenie Arka
Stowarzyszenie Homo Faber
Stowarzyszenie Moc Wsparcia
Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot
Żydowskie Stowarzyszenie Czulent
