NIK oceniła budowę internetu szerokopasmowego w województwie lubelskim. Doszła do wniosku, że konkurs na rozdysponowanie ponad 1 mld zł przeprowadzony był nieprawidłowo. Nie wyegzekwowano też zobowiązań wobec realizatorów projektów. Pojawiły się również duże opóźnienia w inwestycjach.
Najwyższa Izba Kontroli sprawdzała umowy zawarte w drugiej połowie 2018 r., które dotyczyły wybudowania do 2022 r. sieci o długości ponad 14 tys. km. Miało to zapewnić dostęp do internetu szerokopasmowego ponad 200 tys. gospodarstw domowych i niemal 1200 szkołom w województwie lubelskim.
Wnioski z kontroli nie są optymistyczne. Ponad dwa i pół roku po rozpoczęciu inwestycji zrealizowane niecałe 4 proc. docelowej sieci. Na koniec maja 2021 r. podłączonych było zaledwie 37 proc. przewidywanych w projekcie placówek oświatowych.
Realizacją projektu zajmowały się wybrane przez Centrum Projektów Polska Cyfrowa (CPPC) trzy niewielkie firmy. Jeden projekt powierzono Hrubieszowskiej Telewizji Kablowej, pozostałych 11 firmom Fibee I i Fibee IV. Te dwie firmy powstały już w trakcie trwania konkursu, nie realizowały wcześniej żadnych inwestycji i posiadały kapitał zakładowy na poziomie 5-6 tys. zł.
Mimo niespełnienia warunków – w tym potencjału ekonomicznego na realizację tak dużego projektu – przyznano im w sumie ponad 1 mld 84 mln zł bezzwrotnego wsparcia.
Jako firmy nieposiadające środków finansowych na zapewnienie wkładu własnego, powinny przedstawić bezwarunkową promesę kredytową z banku. Jednak obie nie przedstawiły takiego dokumentu. Złożyły natomiast dokumenty zapewniające wkład własny przez powiązaną z nimi spółkę w Luksemburgu. Eksperci z CPPC uznali, ze jest to wystarczające, chociaż wcześniej taka informacja nie była firmom biorącym udział w konkursie przekazana.
Po zawarciu umów o dofinansowanie wypłacono Fibee I i Fibee IV najwyższe z możliwych zaliczki w wysokości 40 proc. dofinansowania z Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa. Kwota opiewała na 264,6 mln zł, a po ponad dwóch latach spółki nie rozliczyły z tego 227 mln zł.
Nie udało się również w tym czasie skończyć kluczowych etapów budowy sieci. Jednak zamiast płacenia karnych odsetek, firmy podpisały z CPPC aneksy do umów.
Stwierdzone przez NIK nieprawidłowości w działalności Centrum Projektów Polska Cyfrowa wskazują na niewystarczający nadzór nad instytucją najpierw Ministra Cyfryzacji, a od października 2020 r. i likwidacji resortu – premiera.
NIK zauważył też problemy w wyznaczaniu przez Urząd Komunikacji Elektronicznej obszarów konkursowych obejmujących tzw. białe plamy.
Najważniejsze jest to, że pomimo przekazanych funduszy, podpisanych umów, do końca 2021 r. działania CPPC, UKE i spółek odpowiedzialnych za budowę sieci nie doprowadziły do zapewnienia mieszkańcom województwa lubelskiego dostępu do internetu szerokopasmowego.
Źródło: nik.gov.pl
