Agregowanie wspólnych zakupów globalnego tranzytu internetu przez małych i średnich operatorów telekomunikacyjnych trwa już 16 lat. Działając razem tworzą grupy zakupowe, które sprawiają, że “globale” wciąż tanieją i to nawet pomimo inflacji.
– Jest tak tanio, że taniej już raczej nie będzie, ceny po prostu nie mogą spaść niżej – przewidywał w 2011 roku Łukasz Biernacki, który już wówczas współtworzył projekt Tanie Łącze.
Kiedy w 2008 roku zrodził się pomysł tej inicjatywy, ceny za dostęp do internetu w zależności od regionu wynosiły 100, 200, a nawet 300 złotych za Mbps. W 2011 roku kwota ta (dla uczestników projektu) oscylowała już w granicach kilkunastu złotych. Było to ogromnym sukcesem operatorów skupionych w stworzonej między innymi przez e-Południe Krajowej Izbie Komunikacji Ethernetowej, zrzeszającej w tamtym czasie około 110. firm. Ceny (za tę samą prędkość globalnego przesyłu danych) konsekwentnie spadały w kolejnych latach.
Oczywiście 16 lat temu sytuacja na rynku telekomunikacyjnym wyglądała inaczej niż dziś. Idea katowickiego węzła EPIX dopiero się rodziła, a projekt Tanie Łącze rozwijał się, tworząc strategiczne węzły w Katowicach, Łodzi, Warszawie i Gdańsku, połączone liniami o niemałej, jak na owe czasy, przepustowości 10 Gbps.
Ruch między uczestnikami projektu i innymi “IX-ami” zapewniały lokalne i centralny router, na którym dostępnych było kilkanaście tysięcy prefixów, głównie polskich. Dzisiaj EPIX to trzy duże punkty wymiany ruchu (Katowice, Warszawa, Poznań) połączone ze sobą przepływnościami przekraczającymi 1 Terabit.
Integracja i domykanie
– Staraliśmy się dotrzeć łączem do dostawców, stworzyć wspólne punkty odbioru, a także zapewnić pełną automatyzację procesu zawierania umowy – opowiada Łukasz Biernacki, który, zarządzając firmą eFUZJA, był operatorem technicznym i rozliczeniowym warszawskiego węzła. – Mieliśmy Network Operation Center, procedury podłączania nowych transmisji i wszystko to sprawiało, że dostawcy ponosili niższe koszty, a odbiorcy otrzymywali lepsze ceny przy zakupie transmisji. Od początku było też dla mnie jasne, że wszystko to zmierza do integracji.
Węzeł EPIX wystartował w 2010 roku. Jego początki sięgają wprawdzie lat 2007 – 2008, kiedy śląskie i zagłębiowskie lokalne sieci zaczęły łączyć się, a ich właściciele zainicjowali działalność Stowarzyszenia e-Południe, jednak to 2010 roku jest datą oficjalną. Trwała też wówczas współpraca z KIKE w zakresie Taniego Łącza.
W 2014 roku projekt ten otworzył się na nowych uczestników i stał się tym samym dostępny nie tylko dla członków KIKE, ale dla każdego zainteresowanego. Ceny zaś w pewnym momencie osiągnęły zaskakujący dla wielu poziom jednego euro i na nim również się nie zatrzymały.
Węzeł działał przy tym na zasadzie not-for-profit i finansowany był przez uczestników projektu. Początkowo służył jedynie wymianie ruchu lokalnego, a współpraca z projektem Tanie Łącze pozwoliła EPIX-owi uzyskać szeroki dostęp do usług obecnych we wszystkich węzłach organizowanych przez KIKE.
– Naszym założeniem od początku istnienia było zapewnienie dostępu do taniej i wysokiej jakości transmisji danych i usług IP – mówi Adam Kossowski, wiceprezes MiŚOT S.A. – EPIX jest dziś największym w kraju punktem wymiany ruchu i zarazem jedynym polskim. Ponadto zarządzany jest przez małych i średnich operatorów telekomunikacyjnych, a nadwyżki finansowe pozyskane z jego prowadzenia przeznaczane są na rozwój i wspieranie przedsięwzięć służących jego użytkownikom. Nie bez znaczenia jest też fakt, iż jego właścicielami w 2024 zostają MiŚOT-y będący jego użytkownikami. Trwa dystrybucja naszych akcji.
Rozwój
Przez kilkanaście lat działania EPIX nieustannie agregował dużą liczbę operatorów lokalnych, a tym samym zmienił kształt rynku telekomunikacyjnego. Doszło do prawdziwej erozji cen. Stał się też największym w Polsce punktem wymiany ruchu, zapewniając dostęp do taniej (i wysokiej jakości) transmisji danych z większością innych węzłów telekomunikacyjnych w kraju.
EPIX umożliwia też niezależny dostęp do międzynarodowych operatorów Tier 1, takich jak Arelion, Hurricane Electric, Lumen, Liberty Global, Cogent czy GTT, oraz punktów wymiany ruchu DE-CIX, NIX, Peering.cz. W 2018 roku ruch w EPIX po raz pierwszy osiągnął poziom 1 Tbps. Dziś, kiedy wymianie ruchu uczestniczy ponad 500 podmiotów, ruch w sieci zbliża się już do czterech terabitów na sekundę.
Warto też wspomnieć, że sprzęt, na którym działa EPIX , jest regularnie wymieniany i unowocześniany, a używane urządzenia trafiają – na preferencyjnych warunkach – do lokalnych operatorów.
EPIX 2020
Pod koniec 2020 roku EPIX Internet Exchange uruchomił na terenie poznańskiego kampusu Data Center Beyond.pl trzecią, po Katowicach i Warszawie, lokalizację węzła wymiany ruchu.
– Domknęliśmy ring ze względu na ogromne zapotrzebowania na skracanie tras i zmniejszenie opóźnień dla operatorów, a także ze względów bezpieczeństwa – stwierdza Krzysztof Czuszek, prezes zarządu MiŚOT S.A. – także w razie jakiejkolwiek awarii po prostu skierujemy ruch w drugą stronę. Zadbaliśmy też o to, by przesył danych po łączach był skalowalny i z czasem mógł się zwiększać proporcjonalnie do zapotrzebowania.
Poznański węzeł ma strategiczne znaczenie i w dużej części przejął obsługę ruchu internetowego na obszarze zachodniej Polski. Znacząco poprawiło to szybkość przesyłu danych dla obecnych członków EPIX w pozostałych częściach kraju, którzy mogą teraz ominąć transferowanie ruchu zestawiając połączenie w Poznaniu.
– Kumulacja potencjałów zakupowych MiŚOT-ów jest dziś ogromna, a posiadanie własnej infrastruktury skutkuje także tym, że z częścią podmiotów zewnętrznych rozliczamy się barterowo, na zasadzie wymiany przepływności (usługa za usługę), co skutkuje kolejnymi obniżkami cen – podkreśla Krzysztof Czuszek. – Od lat, praktycznie na każdym zjeździe i konferencji, gdzie omawiam nowości w EPIX, mówię, że ponownie obniżyliśmy ceny. Z wielka przyjemnością przyjmuję fakt iż w 2024 wszystkie usługi globalnych tranzytów spadły poniżej 1 PLN, a niektórych zbliżają się do połowy tej wartości. Rzeczywistość w tym względzie przekroczyła moje najśmielsze oczekiwania z czasów inicjowania Taniego Łącza.
Dzięki naszym wspólnym działaniom doprowadziliśmy nie tylko do erozji cen u naszych dostawców, ale również u konkurentów na rynku hurtowym, co pozytywnie odczuwa całe środowisko, nawet ci, którzy z usług EPIX nie korzystają.
W ostatnich latach największą zmianą organizacyjną było założenie wspomnianej już wyżej spółki akcyjnej, która stopniowo przejęła zarządzanie EPIX-em.
– Prowadzenie węzła wymiany ruchu w formule stowarzyszenia jeszcze dziesięć lat temu nie było niczym dziwnym, ale współcześnie stało się już reliktem w skali globalnej – zauważa Krzysztof Czuszek. – Spółka, którą stworzyliśmy, pozostanie własnością małych i średnich operatorów telekomunikacyjnych, użytkowników węzła. Jestem im też niezmiernie wdzięczny, że zaufali na te 16 lat temu i są z nami do dziś.
Czym jest IXP?
Punkt wymiany ruchu internetowego (ang. Internet Exchange Point czyli IXP) to w praktyce zestaw urządzeń telekomunikacyjnych, który umożliwia i usprawnia połączenia pomiędzy więcej niż dwoma niezależnymi systemami internetowymi. IXP umieszczony jest co do zasady w ważnym komunikacyjnie miejscu i zapewniając połączenie autonomicznych systemów pozwala na wymianę między nimi ogromnej (liczonej w Terabitach na sekundę) ilości danych. Punkt wymiany ruchu nie wymaga przy tym, aby ruch internetowy między jakąkolwiek parą uczestniczących systemów autonomicznych przechodził przez inny (trzeci) system, nie powoduje też żadnych zmian w tym ruchu, ani w żaden inny sposób w niego nie ingeruje. Mówiąc bardziej obrazowo; bez IX-ów nie moglibyśmy komunikować się ze światem w sposób tani i efektywny.
Na świecie istnieje ponad 800 punktów wymiany ruchu internetowego rozmieszczonych z reguły w centrach telekomunikacyjnych krajów ich pochodzenia. W Stanach Zjednoczonych punkty wymiany ruchu internetowego nazywane są również Network Access Point (NAP). Pierwszym punktem wymiany ruchu w Polsce był uruchomiony przez ATM S.A. punkt wymiany ruchu pomiędzy sieciami IKP (AToM) i Internet Technologies. Warto też wspomnieć, że EPIX.Katowice w rankingu największych węzłów wymiany ruchu na świecie znajduje się w pierwszej dziesiątce. Wysoko na liście jest też EPIX.Warszawa.
Prezentacji EPIX nie zabraknie również na nadchodzącym Zjeździe MiŚOT w Toruniu.
Czytaj także:
