TikTok jest popularną aplikacją dostarczającą rozrywkę wielu osobom, szczególnie młodym. Jednak jego pochodzenie z Chin każe zastanowić się na bezpieczeństwem stosowania aplikacji. Nie wiadomo z jakimi zagrożeniami się wiąże, jak zbierane dane są przetwarzane i gdzie trafiają. Coraz więcej państw wprowadza ograniczenia dotyczące usług i sprzętów pochodzących z Chin i jedną z nich jest właśnie TikTok. Czy w końcu pojawi się całkowity zakaz jego stosowania i TikTok zostanie usunięty?
Kiedy usuną TikToka?
Na razie nie ma ostatecznej decyzji o tym, że TikTok w Europie czy USA zostanie usunięty, chociaż pojawiają się kolejne kroki w tym kierunku.
Władze Stanów Zjednoczonych i Kanady wydały już polecenie w tej kwestii pracownikom swoich administracji. Mają oni odinstalować TikTok ze swoich urządzeń. Jako przyczynę podano względy bezpieczeństwa i politykę prywatności.
Prezes kanadyjskiej Izby Skarbowej Mona Fortier wydała specjalne oświadczenie:
– Rząd Kanady zobowiązuje się do zapewnienia bezpieczeństwa informacji rządowych. Regularnie monitorujemy nasze systemy i podejmujemy działania w celu wyeliminowania zagrożeń. Z dniem 28 lutego 2023 roku aplikacja TikTok zostanie usunięta z rządowych urządzeń mobilnych. Użytkownikom tych urządzeń zostanie również zablokowana możliwość pobrania aplikacji w przyszłości – stwierdziła Fortier i dodała, że dyrektor ds. informacji w Kanadzie stwierdził, że TikTok stwarza „niedopuszczalny poziom ryzyka dla prywatności i bezpieczeństwa”.
Wciąż jednak te decyzje dotyczą konkretnych grup osób, a nie korzystania z aplikacji przez wszystkie osoby w danym kraju. Czy jednak to się zmieni? Czy sami użytkownicy nie będą chcieli pozbyć się TikToka, gdy poznają wszystkie zagrożenia z korzystaniem z niego związane?
TikTok – zagrożenia
Felix Krause, austriacki badacz oprogramowania ustalił, że TikTok śledzi swoich użytkowników. Dotyczy to także sytuacji, gdy ci przeglądają zewnętrzne strony internetowe. Odbywa się to poprzez przeglądarkę wbudowaną w aplikację. TitTok zaprzecza jednak, by kod JavaScript służył szpiegowaniu. Ale trudno oczekiwać, że przyzna się do tej praktyki.
Pojawiły się też głosy, że że TikTok zaczyna być narzędziem do komunikacji marketingowej różnych firm. Badania Felixa Krause potwierdzają, że działania chińskiej palikacji w tej kwestii nie są do końca przejrzyste. Gdy użytkownicy TikToka wchodzą na stronę internetową poprzez link w aplikacji, wstawiany jest kod pozwalający monitorować ich aktywność. Firma może w ten sposób poznać wiele danych, nawet te dotyczące karty płatniczej czy dostępu do bankowości elektronicznej. Wstawianie modyfikacji do stron internetowych jest automatyczne i odbywa się poprzez przeglądarkę będącą częścią aplikacji.
To jest świadomy wybór, którego dokonała firma. To nie dzieje się przez pomyłkę lub przypadkowo – wyjaśnia w swoim raporcie Krause.
Szybki rozwój chińskich technologii i produktów jest powiązany ze strategią Chin w celu zwiększenia wpływów politycznych. Jednym z zagrożeń są chińskie aplikacje, w tym TikTok. Taki wniosek pojawił się w raporcie przygotowanym przez wywiad zagraniczny Estonii. Zauważyli oni, że pobieranie za pomocą aplikacji danych przez Pekin pozwala pracować nad rozwojem „doskonałej AI”, która będzie bazowała na „danych wizualnych i behawioralnych ludzi różnego pochodzenia”.
Oprócz rozwoju sztucznej inteligencji przydatne mogą być także inne dane zbierane przez aplikację. TikTok zbiera obszerne informacje o urządzeniu i jego użytkowniku, takie jak kontakty, kalendarz, inne aplikacje, połączenia Wi-Fi i lokalizację. Informacje mogą być przydatne do zbierania danych wywiadowczych, wyłudzeń, a także do cyberataków – zauważono w raporcie.
W niektórych krajach pojawiły się już kary nakładane na TikToka za jego niebezpieczne działania. Irlandzka Komisja Ochrony Danych nałożyła na firmę grzywnę w wysokości 368 mln dolarów. Platforma oskarżana jest o naruszenie prywatności dzieci w wieku 13 -17 lat przez przetwarzanie ich danych. Komisja stwierdziła, że TikTok naruszył kilka punktów RODO. Konta dla dzieci w wieku 13-17 lat domyślnie były publiczne, więc znajdujące się na nich treści były widocznie nie tylko przez użytkowników platformy, ale wszystkich w sieci.
Ponadto następowało „parowanie” kont z członkiem rodziny. Funkcja umożliwiała łączenie konta dorosłej osoby z osobą nieletnią, ale nie odbywało się to po odpowiedniej weryfikacji, czy osoba dorosła jest rzeczywiście rodzicem. Ponadto TikTok przetwarzał dane osób nieletnich i nie informował ich w odpowiedni sposób o zasadach tego przetwarzania.
Także w Wielkiej Brytanii pojawiło się dochodzenie w sprawie korzystania z TikToka przez dzieci. Przeprowadziło je Biuro Komisarza ds. Informacji (ICO) i dotyczyło koszystania z aplikacji przez dzieci poniżej 13 roku życia. Zgodnie z regulaminem jest to wiek dostępu do platformy. Nie był jednak wystarczająco weryfikowana. Ponadto TikTok mógł wykorzystywać dane dzieci do ich śledzenia i profilowania, a także udostępniać im nieodpowiednie treści.
Sama platforma twierdzi, że dużo zainwestowała w celu przeciwdziałania korzystaniu z TikToka osobom poniżej 13 lat. ICO uznało, że działania były niewystarczające i nałożyło karę grzywny w wysokości 12,7 mln funtów.
Zakaz używania TikToka
Obawy przed tym, że Chiny wykorzystują TikToka do szpiegowania obywateli Ameryki, doprowadziły w grudniu 2022 r. do decyzji senatu o zakazie korzystania z tego programu przez pracowników federalnych. Decyzja została podjęta po tym, gdy Północna Dakota oraz Iowa dołączyły do stanów, w których istnieje zakaz używania aplikacji na państwowych urządzeniach. Przede wszystkim obawiano się wycieku danych do Pekinu. Zakaz pojawił się w 12 stanach.
– TikTok jest poważnym zagrożeniem dla bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych i nie ma dla niego miejsca na urządzeniach rządowych – powiedział senator Josh Hawley , inicjator ustawy.
Już wcześniej zakaz korzystania z TikToka na urządzeniach rządowych wydały różne agencje federalne chociażby Departamenty Obrony, Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Stanu. O obawach dotyczących TikToka mówił również dyrektor FBI – Chris Wray.
Podobne regulacja wprowadza również Unia Europejska. W połowie marca zakaz używania TikToka będą mieć pracownicy Komisji Europejskiej. Powodem podjęcia takiej decyzji jest cyberbezpieczeństwo. KE nie chciała podać dalszych szczegółów dotyczących zakazu. Nie wypowiedziała się też na temat tego, czy do takiej decyzji do prowadził jakikolwiek incydent z udziałem chińskiej aplikacji.
Wszystko wskazuje na to, że kolejnym krajem, w którym pojawi się zakaz korzystania z TikToka, będzie Australia. Mark Dreyfus, australijski minister sprawiedliwości zapowiedział, że w urządzeniach należących do rządu i pracowników rządowych nie można będzie korzystać z chińskiej aplikacji. Tutaj również uzasadnieniem są względy bezpieczeństwa.
– Taką decyzję podjęto na wniosek australijskich służb wywiadowczych i zostanie ona zrealizowana tak szybko jak to możliwe – wyjaśnił Mark Dreyfus.
Nie wiadomo czy podobny zakaz korzystania z chińskiej aplikacji zostanie również wprowadzony w Polsce. Jednak nowy minister cyfryzacji – Krzysztof Gawkowski wypowiadał się na temat aplikacji, których nie należy instalować w służbowych telefonach i komputerach. Wynika to z obaw o pozyskiwane przez nie dane i możliwość przekazywania ich dalej. Może to dotyczyć m.in. TikToka.
Jak usunąć TikToka?
Są dwa sposoby zaprzestania korzystania z TikToka. Można go dezaktywować lub usunąć. Dezaktywacja konta na TikToku pozwala na jego tymczasowe zawieszenie. Można je ponownie aktywować w każdej chwili. Żeby dezaktywować konto na TikToku należy:
– w aplikacji TikTok kliknąć opcję „Profil” u dołu ekranu,
– kliknąć ‘Menu” u góry ekranu,
– wejść w „Ustawienia i prywatność”,
– kliknąć „Konto” i opcję „Dezaktywuj lub usuń konto”
Wtedy podejmujemy decyzję, czy podążamy za instrukcjami dezaktywacji czy usunięcia całkowicie konta.
W przypadku dezaktywacji konta nie ma się dostępu do konta, jednak platforma zachowuje dane, by pozwolić reaktywować konto. Jednocześnie nikt nie widzi treści na danym profilu.
Możesz także usunąć swoje konto na stałe. Wtedy wszystkie dane użytkownika powinny zostać z platformy usunięte. Jednak w przypadku chińskich aplikacji trudno mieć co do tego pewność, bo niejednokrotnie już udowodniła, że niekoniecznie przestrzega prawa i stosuje się do przepisów.
Źródło: PAP, businessinsider.com, RMF FM, telepolis.pl, Wirtualne Media, tvn24.pl, cyberdefence24.pl, suport. Tiktok.com
