Organizowane przez Konfederację Lewiatan Europejskie Forum Nowych Idei nigdy nie dawało prostych odpowiedzi, choć po zeszłorocznym jasny wydawał mi się kierunek, w jakim zmierza świat i Europa. Tym razem prelegenci dużo częściej mówili o złożoności i niepewności.
Akronim VUCA oznacza zmienność (volatility), niepewność (uncertainty), złożoność (complexity) oraz niejednoznaczność (ambiguity). To określenie warunków, w którym aktualnie żyjemy słyszeliśmy już między innymi podczas ostatniej konferencji PIKE. Na EFNI pierwszy powtórzył go John Kean, australijski politolog, wykładowca University of Sydney i Wissenschaftszentrum Berlin, poproszony o zabranie głosu podczas oficjalnego otwarcia forum. Prelegent zaznaczył też, że w takiej sytuacji w naturalny sposób rośnie społeczne zapotrzebowanie na proste rozwiązania. Niestety – o ich istnieniu mogą zapewniać jedynie demagodzy. Świat pozostanie złożony, a politycy tak czy inaczej podejmować będą decyzje nie wiedząc wszystkiego.
Karolina Wigura, historyczka idei z Uniwersytetu Warszawskiego, zaznaczyła ponadto, że lata stabilności, w których żyliśmy nie przygotowały nas na trudne scenariusze, a znane modele ekonomiczne przestały dziś funkcjonować.
Głównym kontekstem czasów VUCA jest dziś oczywiście wojna tocząca się za naszą wschodnią granicą.
Skupieni na szczegółach
Tło złożoności i niepewności nie przeszkodziło jednak uczestnikom EFNI skupiać się na konkretnych problemach. Już pierwszego dnia odbyło się też kilka paneli dyskusyjnych dotyczących internetu, e-commerce i współczesnego świata cyfrowego. Były to:
- Biznes w erze metaversum
- Czy powinniśmy chronić młodych przed mediami społecznościowymi?
- Czy istnieją granice cyfrowych rynków?
W przestrzeni networkingowej odbyło się też spotkanie autorskie z Jakubem Bojanowskim, autorem książki “Zdążyć przed hakerem”.
Pomimo zaangażowania przedstawicieli firmy Meta (dawniej Facebook) w forum – Jacob Turowski brał nawet udział w sesji otwarcia – jestem przekonany, że Metaverse w obecnej formie nie sprawdza się, a żadna era metaversum nie istnieje. Krytycznie też podejść należy do wszelkich prób promowania tej platformy wirtualnych spotkań, o czym pisaliśmy już wcześniej na naszych łamach: https://isportal.pl/niepotrzebna-rozrywka
Ciekawie wypadła natomiast rozmowa dotycząca współdziałania na rzecz tworzenie bezpiecznej przestrzeni w internecie. Prowadziła ją Martyna Różycka, kierowniczka działu Dyżurnet.pl w NASK, który reaguje na anonimowe zgłoszenia o treściach nielegalnych i szkodliwych i koordynuje projekt naukowy APAKT, którego celem jest opracowanie algorytmów Sztucznej Inteligencji do rozpoznawania materiałów przedstawiających seksualne wykorzystywanie dzieci.
Uczestnicy dyskusji, w tym aktorka Katarzyna Glinka, Marta Musidłowska z Fundacji Instrat oraz filozof i podróżnik Marek Kamiński kładli nacisk na odpowiedzialne korzystanie przez użytkowników z narzędzi internetowych, a także na coraz częstsze trendy wykorzystywania ich do promocji aktywizmu społecznego i pozytywnych postaw (np. czytelnictwa). Zaznaczyli też, że istotne jest przekazanie młodszemu pokoleniu poczucia sprawczości cyfrowej, czyli odpowiedzialności za internetową aktywność. Poruszony został też temat algorytmów, które są dziś nadmiernie chronione tajemnicą przedsiębiorstwa.
W konkluzji Martyna Różycka podkreśliła też, że odpowiedzialność za bezpieczeństwo młodych odbiorców w mediach społecznościowych odpowiedzialne są zarówno one same, jak i rodzice, którzy powinni przekazać wiedzę dotyczącą tego jak radzić sobie z internetem. Nie ulega jednak wątpliwości, że algorytmy pełnią tu dużą rolę, a ich odpowiedzialność potwierdzają pierwsze wyroki sądowe.
Panel dotyczący granic rynków cyfrowych skupiony był wokół wejścia Allegro na czeski rynek. Przedstawiła ją Aleksandra Sroka-Krzyżak, której rola jest nadzór nad realizacją długofalowej strategii firmy oraz koordynacja jej wdrożenia.
Sztuczna Inteligencja dziś i jutro
Drugiego dnia EFNI aż dwa panele poruszały temat wdrożeń Sztucznej Inteligencji:
- Jak konkurować w czasach algorytmów i sztucznej inteligencji?
- Sztuczna inteligencja a różnorodność i kultura pracy
Choć dziś w praktyce znamy SI głównie z czatbotów biznes zauważa jej potencjał w tworzeniu modeli predykcyjnych w logistyce, medycynie i farmacji, a także w zarządzaniu sektorem energetycznym.
Magdalena Piech z Allegro pokreśliła przy tym, że czatboty Alina i Albert wykonują dziś w jej firmie pracę 140 osób, z czego ten drugi pełni funkcję asystenta konsultanta i zbiera informacje wstępne. Zwiększa to szybkość i jakość obsługi.
Uczestnicy paneli podkreślali też, że współczesne SI nie zabiera ludziom stanowisk pracy ale odciąża ich z zadań prostych, banalnych, powtarzalnych i męczących, których i tak nie chcą wykonywać. Podkreślali, że przenosząc punkt nacisku na ten aspekt, łatwiej przekonywać pracowników do tego typu rozwiązań.
Na zakończenie warto też odnotować obecność na EFNI Adama Bodnara, rzecznika małych i średnich przedsiębiorców, który promował instytucję mediacji w ramach spotkania:
- Czy da się mediować z organami administracji?
Wynikało z niego, że postępowań mediacyjnych odbywa się dziś w Polsce bardzo niewiele (7-11 rocznie), co wiąże się głównie z brakiem zainteresowania urzędników. Jest to jednak instytucja, która ma perspektywę znaczącego rozwoju.
Klamra polityczna
Obrazu tegorocznego EFNI dopełniło jeszcze jedno wydarzenie. W dniu otwarcia kongresu Centralne Biuro Antykorupcyjne zatrzymało Macieja Wituckiego, prezydenta Konfederacji Lewiatan, wraz z byłym senatorem Tomaszem Misiakiem. Zatrzymanie dotyczyło toczącego się od lat postępowania dotyczącego wielomilionowych wyłudzeń z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Prokuratura Regionalna w Szczecinie, która prowadzi śledztwo, wnioskowała o trzymiesięczny areszt dla zatrzymanych.
Tuż po zakończeniu EFNI dowiedzieliśmy się, że wrocławski sąd nie uwzględnił wniosków prokuratury o areszt. Co więcej zdaniem sądu, materiał dowodowy nie wskazywał “na duże prawdopodobieństwo popełnienia przez podejrzanych zarzucanych im czynów”, a zastosowany względem Macieja Wituckiego środek przymusu “nie był w żaden sposób uzasadniony okolicznościami sprawy”.
Akronim VUCA znalazł w ten sposób nowy, lokalny kontekst z pogranicza polityki i biznesu.
