Europejskie Forum Nowych Idei odbywa się w Sopocie już od 10 lat. Po tegorocznej edycji postawić można tezę, że choć przedsiębiorcy są świadomi nadchodzących zmian i globalnych zagrożeń, ich działania w niewielkim tylko zakresie dostosowują się do tej wiedzy.
Otwarciu forum towarzyszyła sesja dotycząca antropocenu i potwierdzonego naukowo, nasilającego się, destruktywnego wpływu człowieka na naszą planetę. Mark Williams, paleobiolog z Uniwersytetu w Leicesterze ostrzegał wręcz, że jeśli w dotychczasowym tempie będziemy zmieniać naszą planetę to zniszczymy życie kolejnych gatunków. Tematyka katastrofy klimatycznej, zielonej gospodarki, zereomisyjności i założeń europejskiego programu Fit For 55 obecna była także w wielu innych oknach bogatego programu tego wydarzenia.
Wystarczyło jednak zajrzeć do którejś z pozostałych sal by usłyszeć zupełnie inną retorykę. Tu mowa była o czwartej rewolucji przemysłowej związanej z robotyzacją, zwiększaniu produkcji i produktywności, problemach rynku pracy, czy zagranicznej ekspansji małych i średnich przedsiębiorstw.
Zderzenie tych dwóch narracji przypominało wręcz sytuację na pewnym wielkim okręcie: obserwator odnotował już kurs kolizyjny z górą lodową i przygotował na ten temat prezentację dla oficerów, lecz w maszynowni wciąż obowiązuje filozofia “cała naprzód”, a palacze dorzucają do pieca coraz więcej węgla.
– Nie robimy dość dużo – stwierdził obecny na EFNI profesor Grzegorz Kołodko. – By zatrzymać ten lot do ognia trzeba zmienić model konsumpcji, a poprzez odpowiednią politykę kształtować racjonalne działania zarówno biznesu, jak i konsumentów.
Mali i średni po pandemii
ENFI to jedna z największych w tej części kontynentu konferencji, poświęcona globalnym trendom, nowym ideom oraz przyszłości Europy. Przedstawiciele biznesu, uczeni, liderzy i decydenci podczas kilkudziesięciu wystąpień, paneli i otwartych spotkań debatują o najważniejszych współczesnych wyzwaniach gospodarczych i społecznych. Merytoryczna wiedza uczestników i przedstawione analizy także w tym roku były na bardzo wysokim poziomie.
Wydarzeniem towarzyszącym forum była też sesja poświęcona ocenie popandemicznej sytuacji mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Omawiający ją profesor Witold Orłowski wykazał między innymi, że trendy w polskiej gospodarce w ciągu ostatnich dwóch lat były ściśle skorelowane z gospodarką strefy euro. Przedstawił też dane Głównego Urzędu Statystycznego świadczące, że mamy obecnie do czynienia z szybką odbudową produkcji. Odnotowujemy wyraźny wzrost eksportu, importu i spożycia (popyt na towary i usługi), na czym korzystają także MŚP.
Niepokojący jest natomiast malejący wskaźnik inwestycji, który w Polsce już przed pandemią był bardzo niski. Ekspert podzielił się ze słuchaczami także krytyczną opinią wobec rozwiązań Polskiego Ładu, które nazwał manewrem redystrubucyjnym, na którym zyskają niskozarabiajacy, a stracą zarabiający dużo.
Ogólny kierunek, w którym zmierza polska gospodarka określił jako stagflację czyli spowolnienie wzrostu połączone z większym ryzykiem inflacji. Ma być to otoczenie nieprzyjazne dla firm z sektora małych i średnich przedsiębiorstw.
Także zdaniem innych ekspertów występujących na ENFI perspektywa gospodarcza Polski na najbliższe latach nie napawa optymizmem. Niepewność na rynkach, kłopoty ze znalezieniem pracowników i związana z tym walka o talenty oraz przyspieszone zmiany technologiczne będą wymagać od przedsiębiorców szybkiego dostosowywania się do zmian.
Cyfryzacja
Na kilku panelach akcentowano także konieczność szerokiego poszerzania kompetencji cyfrowych, co wymaga pilnej współpracy szkoły, polityków i biznesu.
– Za wolno budujemy kompetencje i to jest wyzwanie dla rozwoju społecznego. Musimy uczyć dzieci krytycznego myślenia, wybierania źródeł informacji. Ale możemy pochwalić się tym, że Polska administracja dostała globalna nagrodę za system rejestracji e-szczepień i jest to jedno z najlepszych rozwiązań na świecie – mówiła Magdalena Dziewguć z Google podczas panelu Jak sprawić, by cyfryzacja przyczyniała się do włączenia społecznego.
O skali wyzwań mówił Michał Boni z SWPS podkreślając, że między 70 a 90 mln Europejczyków zmieni pracę do 2030 r. i wszyscy musimy uczyć się adaptacji do nowych potrzeb rynku. To cywilizacyjne wyzwanie wymaga jednak zaangażowania wszystkich aktorów życia publicznego.
Facebook i dezinformacja
O geopolityce dezinformacji w Europie, jej głównych aktorach, kanałach i skali dyskutowali natomiast goście panelu Zarządzanie treściami w internecie. Problem nakreśliła Martyna Bildziukiewicz, szefowa East Stratcom Task Force, unijnej grupy do spraw walki z dezinformacją.
– Potrzebujemy świata bez cenzury. Konieczne jest partnerstwo różnych podmiotów, aby walczyć z dezinformacją i mową nienawiści. Na szczęście rośnie świadomość potrzeby takich działań – zaznaczył Michał Boni.
Przesądzone jest już jednak, że Facebook i inne media społecznościowe podlegać będą ujednoliconej ogólnoeuropejskiej regulacji.
– Mamy różne rodzaje szkodliwych treści; dezinformację, mowę nienawiści, czy wreszcie treści nielegalne – dodał Jakub Turowski, szef zespołu ds. polityki publicznej w Europie Środkowo-Wschodniej w Facebooku. – Podejście do tych zjawisk powinno być zróżnicowane. Zdajemy sobie też sprawę, że nasze decyzje mogą mieć olbrzymi wpływ na dyskurs społeczny. Dlatego od lat zwracaliśmy się do podmiotów publicznych o wprowadzanie regulacji, które ułatwią nam zarządzanie treściami.
E-handel
Uczestnicy panelu „E-handel a konsumenci. Lekcje z pandemii” analizowali natomist aktualne trendy w zachowaniach konsumenckich.
– Z perspektywy globalnej możemy mówić wyłącznie o wzrostach w tej dziedzinie – stwierdził Piotr Kosno, dyrektor Departamentu Klientów Strategicznych banku Citi Handlowy.
Zmieniającym się zachowaniom konsumenckim, przyjrzała się też Olga Sobieraj, konsultantka biznesowa i marketingowa.
– 74 proc. polskich internautów robi zakupy przez internet. Kupujemy więcej i częściej, a przy tym bardziej impulsywnie. Młodzi chcą kupować szybko, starsi bezpiecznie, wszyscy tanio – podsumowała.
Zmieniają się także oczekiwania wobec sprzedających, którzy odnotowują presję na wzrost ich odpowiedzialności środowiskowej.
– Zapewniamy zrównoważone rozwiązania, dotyczące na przykłąd dostaw generujących mniej CO2 czy certyfikowane opakowania z materiałów z recyklingu. Współpracujemy w tym zakresie z samorządami – powiedziała Marta Mikliszańska, Head of PA/Sustainability, Allegro.
Marcin Skwierawski, wiceprezydent Sopotu przyznał, że ekologia to nie moda ale konieczność. Jako przykład podał automaty do wydawania paczek, które mogą mieć wiele funkcji społecznych.
– Paczkomat może być stacją ładującą dla samochodów, zieloną ściana, być wyposażony w czujniki powietrza. Owszem, maksymalizacja zysku jest głównym celem e-commerce, należy jednak dać konsumentowi coś więcej – podkreślił.
Forum zgromadziło ponad tysiąc uczestników. Organizowane jest od 2011 roku przez Konfederację Lewiatan przy współudziale BusinessEurope oraz miasta Sopot. Do poruszanych tu tematów z pewnością będziemy jeszcze wracać.
