Operatorzy raportujący do systemu Punktu Informacyjnego ds. Telekomunikacji trafili na szereg przeszkód, o których informowaliśmy na bieżąco naszych Czytelników. Stowarzyszenie e-Południe podjęło działania zmierzające do zmiany tej sytuacji. Oto ich podsumowanie.
Zmiana w obszarze stosowania art. 29 Megaustawy nastąpiła w błyskawicznym tempie. Trzydniowe vacatio legis rozporządzenia oraz uruchomienie systemu na miesiąc przed upływem terminu na sprawozdanie danych sprawiły, że na wykonanie obowiązku sprawozdawczego operatorzy mają niezwykle mało czas. Długo brak było także odpowiednio działającego systemu teleinformatycznego.
– Nasza kancelaria wsparła Grupę MiŚOT w trzech inicjatywach związanych z raportowaniem w PIT – mówi Anna Szura, aplikant radcowski itB Legal. – W pierwszej kolejności opracowaliśmy treść listu otwartego skierowanego do Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej, w którym zawarliśmy listę najważniejszych problemów, jakie na dany moment pojawiły się z raportowaniem danych do PIT. Chcieliśmy w ten sposób po pierwsze – zwrócić uwagę zarówno UKE jak i szerszej publiczności, z jakimi problemami mierzą się obecnie ISP, aby wykonać obowiązek, a po drugie – zostawić publiczny ślad po tych problemach. Obecnie, zgodnie z kodeksem postępowania administracyjnego, karę pieniężną można nałożyć do pięciu lat od dnia naruszenia prawa. Nikt nie ma pewności, że w 2027 roku nie pojawi się fala postępowań dotyczących naruszenia w roku 2023. Czy urzędnicy będą wówczas pamiętać, że kilka lat wcześniej system był tak wadliwy, że uniemożliwiał przekazanie danych i wprowadzili z tego powodu nieformalną abolicję? Wątpimy w to, zwłaszcza, jeśli kadra urzędników w międzyczasie się zmieni.
Szkolenie
Ze względu na brak reakcji ze strony UKE szybko powstała też inicjatywa szkoleń. Zostały one zorganizowane przez Akademię MiŚOT pod nazwą Podstawy QGIS do wykorzystania w PIT.
– Nasze szkolenia pozwoliły operatorom, którzy dotychczas gromadzili dane w różnych plikach i systemach, na ich przekształcenie w format akceptowalny dla QGIS, który jest systemem informacji przestrzennej. Informacja taka określa położenie, wielkość, kształt oraz relacje przestrzenne zachodzące między obiektami na przyjętym układzie odniesień – opowiada prowadzący szkolenie Rafał Worek z GLOBI-MAP. – Szkolenia kierowaliśmy do osób, które nie miały wcześniej kontaktu z QGIS, toteż zaczynaliśmy od wyjaśnienia podstawowych pojęć – dodaje.
Spotkania trwały po siedem godzin i miały charakter warsztatowy. W ich trakcie uczestnicy samodzielnie wypełniali fragment szablonu udostępnionego przez Urząd Komunikacji Elektronicznej. Uczestnicy szybko przechodzili do zaznajamiania się z bardziej zaawansowanymi zagadnieniami, w tym z formatami danych wektorowych. Program QGIS umożliwia bowiem import danych z plików o różnych formatach. Operatorzy, którzy nimi dysponują, wprowadzą je do systemu w ciągu kilku dni, choć występują pewne problemy pomiędzy integracją systemu PIT i szablonu, który został przygotowany w programie QGIS.
Ze względu na występujące problemy techniczne systemu, a jednocześnie wciąż wiszącą nad operatorami groźbą nałożenia kary, Grupa MiŚOT uznała, że trzeba było podjąć kolejne działania.
Wykazanie dobrej woli
– W tym miejscu przechodzimy do drugiej inicjatywy, przy której itB Legal wsparło Grupę MiŚOT – kontynuuje Anna Szura. – Było to opracowanie wzoru pisma do samodzielnej wysyłki przez operatorów. Jest to parasol ochronny nad ISP. Pismo to może poprawić ich sytuację w razie postępowania ws. o nałożenie kary pieniężnej. Należy mieć na uwadze, że karę nakłada się wówczas, gdy przemawia za tym m.in. charakter naruszenia. Pod tym pojęciem mieści się także motywacja naruszającego prawo; czy nieprzekazanie danych było celowe, może wynikało z niedbałości albo jeszcze jakichś innych przyczyn. Takie pismo ukazuje dobrą wolę ISP w dążeniu do wykonania obowiązku, którego jednak nie może zrealizować z przyczyn zewnętrznych. Okoliczność ta może mieć znaczenie w postępowaniu administracyjnym lub ewentualnie później sądowym (po wniesieniu odwołania).
List do premiera
Po zebraniu i usystematyzowaniu opinii ekspertów Stowarzyszenie e-Południe postanowiło też skierować do Prezesa Rady Ministrów list otwarty, w którym poinformowało, że obecne zasady zbierania i udostępniania danych przez system Punktu Informacyjnego ds. Telekomunikacji narażają bezpieczeństwo funkcjonowania systemu telekomunikacji w Polsce.
W aktualnej sytuacji geopolitycznej publikowanie bez niezbędnych zabezpieczeń tak szczegółowych danych o infrastrukturze telekomunikacyjnej (m.in. przebieg infrastruktury telekomunikacyjnej i energetycznej, położenie jednostek strategicznych, centrów powiadamiania ratunkowego, szpitali) i udostępnianie ich wszystkim zainteresowanym, wraz z precyzyjną lokalizacją, wpłynie na osłabienie bezpieczeństwa strategicznego państwa – czytamy w liście.
Autorzy wyrazili także sprzeciw wobec sposobu wprowadzenia w życie przepisów dotyczących zmian w procesie raportowania danych o infrastrukturze i usługach telekomunikacyjnych, co też szczegółowo argumentowali. Postulowali też o wdrożenie jednego z rozwiązań: uchwalenie ustawowej prolongaty terminu na wykonanie obowiązku albo zaniechanie przez Prezesa UKE nakładania administracyjnych kar pieniężnych za opóźnienie w wykonaniu obowiązku w stosunku do przedsiębiorców, których opóźnienie wynosiłoby tyle, o ile organ opóźnił się z wdrożeniem systemu PIT do wykonania obowiązku.
Stanowisko operatorów
Inicjatywą Stowarzyszenia e-Południe było też opracowanie wzoru stanowiska w sprawie, składanego w toku postępowania administracyjnego o nałożenie kary.
– Wybiegając nieco w przyszłość, chcemy wspomóc ISP na wypadek, gdyby przyszło im się mierzyć z postępowaniem o nałożenie kary. W postępowaniu tym ISP może przedstawić swoje stanowisko, przytoczyć fakty, przedstawić dowody czy powołać się na przepisy prawa, które UKE powinno rozważyć rozstrzygając o karze – tłumaczy Anna Szura. – Sytuacja, jaka zaistniała na początku 2023 r., dotyczy wszystkich ISP, którzy mają infrastrukturę do sprawozdania. Z tego powodu możliwe było opracowanie uniwersalnego stanowiska, które przedsiębiorcy mogą przedstawić w toku postępowania, ewentualnie uzupełniając je o dodatkowe kwestie związane z ich indywidualną sytuacją.
Przedstawiciele e-Południa od początku zdawali sobie również sprawę, że ważne jest nagłośnienie problemu. Artykuły na ten temat pojawiły się nie tylko na łamach ISPortalu.
– Regularnie informowaliśmy media o sprawie, podjął ją także Niebezpiecznik – mówi Krzysztof Czuszek, wiceprezes Stowarzyszenia e-Południe. – Namawialiśmy operatorów, by w korespondencji z UKE dodawać także do wiadomości: prasa@misiot.pl, prowadziliśmy kampanie informacyjne na Facebooku i LinkedIn, wspieraliśmy akcje komentowania informacji pojawiających się na profilach UKE czy Softcream (czyli firmy, która wygrała przetarg na oprogramowanie systemu PIT) oraz na zamkniętych kanałach. Szukamy kolejnych pomysłów na działania, które zwrócą uwagę na aktualne problemy operatorów, nie tylko te związane z systemem PIT.
