Temat praktycznego zastosowania sztucznej inteligencji w biznesie powraca. Jak wynika z badań, choć w Polsce powstają oparte o nią nowe narzędzia, nie mają one swoich odbiorców. To znaczy, że nasze firmy nie kupują tych narzędzi cyfrowych. Biznes bez innowacji oczywiście może toczyć się – i to nawet długo – siłą rozpędu. Czy jednak czegoś nie przegapiamy?
Na wiosennym Zjeździe MiŚOT Piotr Pytel przekonywał lokalnych operatorów telekomunikacyjnych, że ich firmy nie potrzebują AI, żeby przetrwać. Pisaliśmy też niedawno o badaniach, z których wynika, że Polki i Polacy z rezerwą podchodzą do sztucznej inteligencji, a jednocześnie interesują się jej praktycznym zastosowaniem. Raport KPMG Sztuczna inteligencja w Polsce. Krajobraz pełen paradoksów pokazał, że chociaż akceptujemy jej istnienie, to podchodzimy do niej z nieufnością. Konsekwentnie nie lubimy też botów opartych na AI (zaledwie 8,1 proc. Polaków w pełni ufa botom w centrach obsługi, a niemal co piąty nie ufa im wcale). Z drugiej strony na ostatnim Europejskim Forum Nowych Idei wykorzystanie sztucznej w rozwoju biznesu wskazane było niemal w każdym panelu, w którym wspomniano o innowacjach.
Mamy AI, ale nie wiemy jak jej użyć
– Polskie małe i średnie przedsiębiorstwa nie kupują narzędzi cyfrowych ponieważ nie widzą korzyści, jakie przynoszą – mówiła wprost Eliza Kruczkowska, dyrektorka Departamentu Rozwoju Innowacji Polskiego Funduszu Rozwoju podczas odbywającego się na EFNI panelu Deregulacja, sztuczna inteligencja i geopolityka innowacji – jaka będzie przyszłość UE?. Powołała się przy tym na badania i raport przygotowany przez PFR i Google Mapa kompetencji AI w Polsce, który swą premierę miał także na EFNI. Warto przyjrzeć się mu bliżej.
Badanie przeprowadzone przez PFR we współpracy z Google Cloud Polska, dotyczyło potrzeb i kierunków rozwoju kompetencji związanych ze sztuczną inteligencją. W badaniu wzięli udział przedstawiciele administracji publicznej, biznesu, startupów, środowisk akademickich, a także organizacji edukacyjnych i branżowych. Główną tezą opublikowanego raportu jest zaś stwierdzenie, że głównym wyzwaniem w rozwoju AI w Polsce jest luka kompetencyjna.
głównym wyzwaniem w rozwoju AI w Polsce jest luka kompetencyjna
Choć autorzy stawiają śmiałą tezę, że sztuczna inteligencja może zwiększyć polskie PKB nawet o 8 proc. do 2030 roku, to jednak tempo jej wdrażania wciąż pozostaje niższe niż w czołowych krajach Unii Europejskiej.
Niezależnie od sektora – biznesu, administracji czy edukacji – wszyscy wskazali na te same braki. Nie mamy podstaw wiedzy o AI, umiejętności korzystania z narzędzi generatywnych, a także odpowiedniego przywództwa, zarządzania zmianą i zrozumienia aspektów prawnych (i etycznych) tej technologii, zaawansowanych umiejętności technicznych (w zakresie np. machine learning czy MLOps), dostępu do szkoleń dostosowanych do specyfiki poszczególnych sektorów.
Wśród barier specyficznych dla małych i średnich przedsiębiorstw wskazano m.in:
- opór przed zmianą zarówno wśród kadry zarządzającej, jak i pracowników;
- niski poziom zaufania do technologii i cyfryzacji.
- koncentrację na bieżącej działalności kosztem długoterminowej strategii cyfrowej;
- brak skonkretyzowanej wizji i planu na wdrożenie rozwiązań AI;
- bariery regulacyjne i biurokratyczne (trudności we wdrażaniu nowych regulacji prawnych, skomplikowane procedury ubiegania się o dotacje i rozliczania środków, obawy związane z niejasnościami regulacyjnymi w kontekście AI).
Publikacja nie tylko diagnozuje obecne braki i wyzwania, ale także wskazuje konkretne rozwiązania, które mogą przyspieszyć rozwój kompetencji w tym obszarze.
Kaganek oświaty
Z badania Ministerstwa Cyfryzacji, obejmującego 8 tys. respondentów wynika, że:
- 82 proc z nich uznaje brak wiedzy i umiejętności za przeszkodę lub istotną przeszkodę wdrożenia AI,
- ponad połowa oceniła swoją znajomość tematu jako elementarną,
- 13 proc. przyznało całkowity brak wiedzy,
- 3 proc. ankietowanych deklaruje zaawansowaną znajomość AI,
- jedynie 20 proc. uczestniczyło w jakimkolwiek szkoleniu AI w ciągu ostatnich dwóch lat,
- 93 proc. wyraziło chęć udziału w takich szkoleniach w przyszłości.
Wniosek jest więc jednoznaczny: aby w pełni wykorzystać potencjał AI w Polsce, potrzebne są działania edukacyjne i programy rozwojowe skierowane do wszystkich grup zawodowych – od administracji po MŚP i duże firmy.
Także Eliza Kruczkowska podczas EFNI podkreśliła wagę szkoleń (wskazała też, że tysiące miesięcznie prowadzonych jest już przez PFR) oraz innych udostępnianych sektorowi MŚP narzędzi takich jak test dojrzałości cyfrowej. Niestety najnowsze dane wskazują, że tylko 19 proc. z małych i średnich firm ma jakąkolwiek strategię lub wizję cyfryzacji.
W administracji publicznej natomiast wdrażanie sztucznej inteligencji hamują złożone procedury zamówień publicznych oraz ograniczona wymiana danych między instytucjami.
Sektorze MŚP – obudź się!
W małych i średnich przedsiębiorstwach również występują istotne luki kompetencyjne – 84,2 proc. respondentów zgłasza braki w zakresie AI, z czego 46,3 proc. określiło je jako krytyczne. Jedynie 9,5 proc. przedstawicieli MŚP nie dostrzega problemu niedoboru kompetencji AI. Dodatkowym ograniczeniem są niskie budżety i brak świadomości korzyści płynących z zastosowania sztucznej inteligencji. Ponadto start-upy z trudnościami w finansowaniu na start i brakiem partnerów do pilotażowych wdrożeń.
Raport PFR wskazuje też zestaw uniwersalnych kompetencji, które są kluczowe dla każdej firmy niezależnie wielkości i od etapu rozwoju. Należą do nich: umiejętność interpretacji wyników działania AI, znajomość jej zastosowań w konkretnej domenie biznesowej oraz kompetencje w zakresie bezpieczeństwa i ładu korporacyjnego związane ze sztuczną inteligencją.
W praktyce lokalnego operatora telekomunikacyjnego AI może być wykorzystanie w zadaniach programistycznych (pozwala to zautomatyzować działania i skrócić czas ich wykonania), biurowych (można tworzyć pisma np. z odpowiedziami dla UKE o wydanie warunków na dostęp do nieruchomości), formuły w Excelu czy dokonywać wstępnej analizy zagrożeń.
– Wszyscy mamy większe lub mniejsze problemy z klientami. Napisałem prompta, który generuje tabelkę z krytycznymi portami. Wysyłam ją klientowi i pokazuję zagrożenia – mówi Artur Tomaszczyk z firmy ComNet Multimedia.
małe firmy mogą być największym beneficjentem innowacji wynikającej z zastosowania AI
W teorii małe firmy mogą być największym beneficjentem innowacji wynikającej z zastosowania AI. Automatyzacja pewnych procesów przybliża nas wręcz do idei oneman unicorns, czyli szybko rozwijających się jednoosobowych startupów.
Daj się wesprzeć
PFR już od kilku lat prowadzi inicjatywy edukacyjne i szkoleniowe dla przedsiębiorców i pracowników, wspierające rozwój kompetencji cyfrowych i technologicznych. W ramach projektów takich jak Strefa Wiedzy, zespół PFR wspiera nie tylko rozwój kompetencji pracowników, lecz również efektywne wdrażanie rozwiązań opartych na AI. Oferta bezpłatnych szkoleń online i komercyjnych warsztatów dostępna jest na stronie Strefa Wiedzy PFR. Pilnie potrzebni są natomiast odbiorcy, czyli liderzy, którzy chcą uczyć się i pogłębiać kompetencje.
– Umiarkowani reformatorzy wdrażający innowacje do swoich firm mogą liczyć na darmowy audyt PFR wskazujący jakie są dostępne narzędzia, z których mogą skorzystać. Przykładowo dotyczy to obszarów takich, jak HR i marketing – podkreśliła Eliza Kruczkowska na EFNI.
Czytaj także:
