Jeśli choć trochę interesujesz się elektroniką, z pewnością nie raz słyszałeś określenie, że procesor to serce komputera. Nic dziwnego; w końcu ten podzespół odpowiada za wykonywanie obliczeń, kontroluje pracę innych podzespołów i zapewnia płynne działanie systemu. Moc obliczeniowa procesorów nieustannie rośnie, ale co za tym idzie, rosną także temperatury. Nie warto przeoczać tego parametru. To właśnie od niego zależy to, czy komputer będzie stabilny, wydajny, a jego żywotność maksymalnie długa.
Każdy procesor podczas pracy pobiera energię elektryczną. Ta, w dużej części zamienia się w ciepło. Im więcej obliczeń wykonuje CPU i wyższe ma taktowanie, tym bardziej będzie się nagrzewać. Przykładowo, te wartości możesz sprawdzić dla procesorów Intel Core i7 tutaj: https://www.morele.net/kategoria/procesory-45/,,,,,,,,0,,,,43253O!3731/1/.
Jednak na temperaturę wpływ ma także parę innych czynników. Pierwszym z nich jest liczba rdzeni i wątków. Więcej jednostek pracujących w tym samym czasie to większe zapotrzebowanie na energię.
Drugim jest technologia wykonania. Gęsto upakowane tranzystory gorzej odprowadzają ciepło. Tranzystor to podstawowy element procesora. To nic innego jak miniaturowy przełącznik elektryczny. W pozycji otwartej przewodzi prąd, w zamkniętej zaś go blokuje.
Tranzystora nie jesteś jednak w stanie dojrzeć gołym okiem. Ludzki włos ma około 70 000 nm grubości, zaś tranzystor potrafi mieć nawet… 3 nm grubości. Dlatego wybierając procesor do pracy, gdy chcesz sprawdzić, ile ich jest, zawsze sprawdzaj specyfikację modelu.
Istotne są także warunki w obudowie. Jeśli podzespoły w Twoim PC są dość ciasno zapakowane, brakuje tam właściwej wentylacji i pojawia się długo niesprzątnięty kurz, to przepis na podwyższoną temperaturę procesora. Dodatkowo, jeśli decydujesz się na overclocking, czyli podkręcanie taktowania i napięcia CPU, możesz doprowadzić do wzrostu temperatury.
Bezpieczna temperatura dla procesora. Czyli jaka?
Każdy producent określa maksymalną temperaturę pracy dla swojego procesora. Zapis tych wartości możesz spotkać w dwóch postaciach: Tjunction oraz TjMax. Przeważnie mieści się ona w przedziale od 90°C do 105°C. Choć osiągnięcie tej granicy nie oznacza, że Twój procesor natychmiast ulegnie uszkodzeniu, to jednak spowoduje to włączenie mechanizmów zabezpieczających.
Jakie są zatem bezpieczne przedziały stabilnej pracy CPU? Możemy wyróżnić:
- 40-60°C to temperatura typowa dla spoczynku lub lekkiej pracy. Przy odpowiednio wentylowanym komputerze, niektóre CPU w spoczynku potrafią mieć temperaturę niższą niż 30°C. Z kolei 60°C w spoczynku czy przy lekkiej pracy to wartości typowe dla laptopów, gdzie podzespoły są zamontowane dość gęsto.
- 65-80°C to normalna temperatura pod obciążeniem.
- 90°C i więcej to granica, po której przekroczeniu procesor zaczyna ograniczać swoją wydajność, by nie ulec przegrzaniu.
Throttling. O tym, jak procesor broni się przed przegrzaniem
Gdy temperatura CPU powoli zbliża się do wartości krytycznych, włącza się mechanizm, który nazywamy thermal throttling. W jego trakcie taktowanie procesora obniża się wraz z napięciem. Komputer zaczyna zauważalnie działać wolniej, a wydajność w programach takich jak gry zaczyna znacząco spadać. Niekiedy może być to wartość nawet kilkudziesięciu procent. To absolutnie konieczne zabezpieczenie, które, choć dla użytkownika oznacza spadek wydajności, to w dłuższej perspektywie chroni podzespoły przed uszkodzeniem.
