Na przedsiębiorców padł strach, że zaczną się kontrole wśród tych, którzy korzystali ze świadczeń pomocowych w ramach Tarczy antykryzysowej. Mają się one zacząć tuż po zakończeniu epidemii, więc jak na razie można spać spokojnie. Kiedyś wreszcie kontrolerzy ruszą pełną parą do pracy. Jak się przygotować na ten moment?
Kontrola z Powiatowego Urzędu Pracy – mikropożyczka 5 tys. zł
Urzędy pracy mają prawo sprawdzić czy mikropożyczka została wydana na cele związane z prowadzoną działalnością. Po zmianach w tarczy 4.0 pożyczka ma być umarzana pod warunkiem prowadzenia działalności gospodarczej. Większość kontroli będzie się obecnie sprowadzać do weryfikacji czy wnioskujący jest aktywnym przedsiębiorcą wg CEDIG. Pieniądze te miały być przeznaczone na „pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej”.
Gdy okaże się, że przedsiębiorca nie wydał tej pożyczki na pokrycie bieżących potrzeb prowadzenia działalności, może dostać upomnienie, może też być zmuszony do oddania części, a nawet całości dofinansowania, jakie otrzymał. Możliwe będzie też ukaranie nieuczciwego przedsiębiorcy koniecznością zapłacenia odsetek od niezasadnie udzielonej pomocy.
Kontrola z ZUS – zwolnienia ze składek
ZUS podczas kontroli będzie mógł sprawdzić prawidłowość składanych oświadczeń przez przedsiębiorców, którzy otrzymali pomoc w ramach tarczy antykryzysowej. Kontrole ZUS wg zapowiedzi Rzecznika ZUS miałyby odbywać się w asyście KAS.
Deklaracja ta budzi wiele obaw, ponieważ brak przepisów, które pozwalałyby na dwie kontrole jednocześnie. Kontrola ZUS w zakresie przyznanych form wsparcia może być mocno utrudniona z uwagi na ilość zmian jakie wprowadzały kolejne tarcze antykryzysowe. Organom kontrolującym ciężko będzie wykazać nieprawidłowości w zakresie udzielanych świadczeń. Przepisy dotyczące udzielonych świadczeń zmieniały się szybko i są różnorodnie interpretowane.
Obecnie kontrolę w ZUS w zakresie ubezpieczeń społecznych wykonują inspektorzy kontroli ZUS. Dotąd, na podstawie obowiązujących przepisów prawa przedmiot kontroli ZUS mogą stanowić w szczególności takie kwestie, jak:
- zgłaszanie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego osób podlegających tym ubezpieczeniom,
- prawidłowość i rzetelność obliczania, potrącania i opłacania składek, do których poboru jest zobowiązany ZUS,
- prawidłowość ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych, obliczania wysokości świadczeń z ubezpieczeń społecznych i ich wypłaty, a także prawidłowość rozliczania wypłaconych świadczeń w poczet składek na ubezpieczenia społeczne,
- rzetelność sporządzania wniosków o emerytury i renty,
- rzetelność wystawiania zaświadczeń i zgłaszania danych do celów ubezpieczeniowych.
Najpierw zawiadomienie – potem kontrola
Aby w ogóle zacząć kontrolę, najpierw przedsiębiorca musi otrzymać zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli. Kontrolę wszczyna się nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli. Jeżeli kontrola nie zostanie wszczęta w terminie 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, wszczęcie kontroli wymaga ponownego zawiadomienia.
Czynności kontrolne – przebieg
Po doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli i okazaniu legitymacji służbowej, inspektor kontroli ZUS może przystąpić do dokonywania czynności kontrolnych. Inspektor kontroli ZUS może badać:
• księgi,
• dokumenty finansowo-księgowe,
• dokumenty osobowe
• inne nośniki informacji związane z zakresem kontroli,
• dokonywać oględzin i spisu składników majątku płatników składek zalegających z opłatą należności z tytułu składek,
• zabezpieczać zebrane dowody,
• żądać udzielania informacji przez płatnika składek i ubezpieczonego,
• legitymować osoby w celu ustalenia ich tożsamości, jeśli jest to niezbędne dla potrzeb kontroli,
• przesłuchiwać świadków,
• przesłuchiwać płatnika składek i ubezpieczonego, jeżeli z powodu braku lub po wyczerpaniu innych środków dowodowych pozostały niewyjaśnione okoliczności mające znaczenie dla postępowania kontrolnego.
Jeżeli płatnik składek albo osoba zobowiązana do działania w imieniu płatnika składek udaremnia lub utrudnia przeprowadzenie kontroli, podlega karze grzywny do 5.000 zł. Izby i urzędy skarbowe mają przekazywać do ZUS informacje o stwierdzonych przypadkach naruszenia przepisów o ubezpieczeniach społecznych.
Ustalenia z kontroli inspektor kontroli ZUS opisuje w protokole kontroli. Protokół ten sporządza się w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden doręcza się kontrolowanemu płatnikowi składek lub osobie upoważnionej do reprezentowania lub prowadzenia jego spraw. Doręczenie protokołu kontroli jest czynnością, która kończy postępowanie kontrolne. Kontrolowany ma prawo w terminie 14 dni od daty otrzymania protokołu złożyć pisemne zastrzeżenia do jego ustaleń, przedstawiając dowody na poparcie swoich twierdzeń. Natomiast inspektor kontroli ZUS ma obowiązek rozpatrzyć zgłoszone zastrzeżenia i w razie potrzeby podjąć dodatkowe czynności kontrolne. O sposobie rozpatrzenia zastrzeżeń płatnika składek informuje się na piśmie.
Urząd Skarbowy – czy dochody nie były zaniżane?
ZUS we współpracy z urzędami skarbowymi będzie mógł sprawdzać zgodność przychodu z księgami rachunkowymi oraz będzie miał możliwość ustalenia czy doszło u danego przedsiębiorcy do sztucznego zaniżania przychodów w danym okresie.
Kontrolerzy sprawdzą rzetelność prowadzonych ksiąg oraz poprawność rozliczeń podatkowych, czyli to czy kontrolowany podmiot wywiązuje się z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego. Przedsiębiorca, który otrzymał zawiadomienie o planowanej kontroli powinien przygotować wymagane dokumenty. Co istotne kontrolujący może zażądać od przedsiębiorcy dokumentów jedynie za okres, który został wskazany w zawiadomieniu o wszczęciu kontroli podatkowej. Żądanie udostępnienia dokumentacji za inny okres, musi zostać poprzedzone pisemnie – dopiero wówczas trzeba ją przekazać.
Zawiadomienie o kontroli musi zawierać szczegółowe informacje czego kontrola ma dotyczyć. Wiedząc to, warto skompletować i zweryfikować dokumenty, które będą okazywane kontrolującym. Ten czas to dobry moment, na sprawdzenie czy dokumenty nie zawierają błędów i ich ewentualną korektę. Dobrze też jest sprawdzić, czy firma posiada zaległości podatkowe, i w miarę możliwości je uregulować, by nie narazić się na sankcje karnoskarbowe.
Nienależnie wypłacone kwoty przedsiębiorca będzie musiał zwrócić (w całości lub w części) wraz należnymi odsetkami. Dodatkowo, na firmę może zostać nałożona kara grzywny z kodeksu karnego skarbowego. Na wydanie decyzji urząd skarbowy ma 5 lat.
Warto pamiętać, że w przypadku negatywnego protokołu kontroli przysługuje przedsiębiorcy możliwość wniesienia zastrzeżeń. W przypadku otrzymania niekorzystnej dla siebie decyzji zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa przedsiębiorca będzie miał możliwość złożenia odwołania. Kontroli obawiać się powinni jedynie Ci przedsiębiorcy, którzy świadomie przekazali nieprawdziwe informacje, lub pobrali z premedytacją nieprzysługujące im świadczenia pomocowe.
Źródło: pit.pl
