Operatorzy wysyłali zapytania do Urzędu Komunikacji Elektronicznej dotyczące cen dostępu hurtowego dla sieci wybudowanych z dofinansowaniem. Wątpliwości mieli zarówno hurtowi operatorzy sieci dostępowych (OSD), jak i korzystających z tych sieci operatorzy końcowi (OK). Dlatego UKE opublikował zbiór zasad ustalania tych cen.
Przyznanie pomocy publicznej w ramach programów POPC, KPO i FERC to nie tylko wsparcie w realizacji projektów, ale również nałożenie obowiązku na wykonawcę. Jest nim zapewnienie skutecznego, opartego na sprawiedliwych i niedyskryminujących warunkach dostępu hurtowego do dofinansowanej sieci. Zasady te znalazły się w art. 52 rozporządzenia GBER, tj. rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r.
Realizacja obowiązku przez OSD
Obowiązek zapewnienia dostępu hurtowego OSD realizuje poprzez przygotowanie i stosowanie oferty hurtowej. Ma ona być opublikowana i uwzględniać uwagi, które zgłosi Prezes UKE. Oferta hurtowa określa warunki dostępu hurtowego. Dotyczy to również warunków finansowych.
Ten obowiązek zawarty jest w umowie o dofinansowanie, którą podpisuje beneficjent, czyli operator realizujący budowę sieci ze wsparciem z programów POPC, KPO i FERC.
OSD określa cenę dostępu hurtowego w projekcie oferty hurtowej w oparciu o zawarte w art. 52 ust. 9 rozporządzenia GBER zasady takie jak:
– średnie publikowane ceny hurtowe obowiązujące w innych, porównywalnych i bardziej konkurencyjnych obszarach państwa członkowskiego;
– ceny regulowane już ustalone lub zatwierdzone przez krajowy organ regulacyjny dla odnośnych rynków i usług;
– orientacja kosztowa lub metodyka obowiązująca na podstawie sektorowych ram regulacyjnych.
OSD może wybrać jedną z wytycznych i dostosować do niej ofertę.
UKE wyjaśnia również jak należy rozumieć „porównywalny i bardziej konkurencyjny obszar” przy stosowaniu tej wytycznej do ustalania cen. Jest to obszar, na którym usługi hurtowe świadczy operator, który bez dofinansowania wybudował lub bez dofinansowania nabył prawa do sieci telekomunikacyjnych. Taki operator nie podlega obowiązkom regulacyjnym i ustala ceny bez odniesienia do powyższych wytycznych.
Problemy z cenami hurtowymi
Niestety pomimo jasnych zasad dotyczących wyznaczania cen za usługi hurtowe na sieciach wybudowanych ze wsparciem finansowym, pojawiały się niejasności i spory pomiędzy operatorami.
Dlatego w celu wsparcia Operatorów Sieci Dostępowych przy określaniu cen za usługi hurtowe stosowane w ofertach hurtowych, postanowiono przeprowadzić analizę rynku i na tej podstawie opublikować zasady wyznaczania takich cen. Ma to również zapewnić przejrzystość i przewidywalność warunków dostępu hurtowego.
– Na potrzeby kolekcji danych, UKE opracował kwestionariusz ankiety, który uwzględnia m.in. opłaty netto z cennika hurtowego, dotyczące usług oferowanych i sprzedawanych przez przedsiębiorcę wypełniającego kwestionariusz ankiety oraz liczbę kontraktów zawartych na tych cenach – powiedział Jacek Oko, prezes UKE.
UKE wezwał operatorów hurtowych działających na określonych porównywalnych i bardziej konkurencyjnych obszarach do przekazania uzupełnionego kwestionariusza ankiety. Stały się one źródłem dla wyznaczenia średnich ważonych cen dla usług abonamentowych i jednorazowych świadczonych przez beneficjentów programów POPC, KPO, FERC.
Zasady wyznaczania cen dostępu hurtowego
W trakcie opracowywania zasad najpierw wyodrębniono trzy najpopularniejsze przepływności:
– 300 Mb/s;
– 600 Mb/s;
– 1000 Mb/s.
Zgodnie z danymi i badaniami UKE stanowią one ponad 90 proc. sprzedawanych usług. Najwyższa wskazana przepływowość stanowi także granice korytarzy cenowych. Na ich podstawie możliwe jest także wyliczenie ceny za przepływności pośrednie w poszczególnych korytarzach.
Finalnie Prezes UKE opracował zasadę ustalania cen w oparciu o wskaźnik porównywalności obszarów dofinansowanych z bardziej konkurencyjnymi, opierając ją na analizie powierzchniowej rozmieszczenia punktów adresowych, z wykorzystaniem diagramu Woronoja. Co to oznacza?
UKE uwzględnia odpowiednio to, że budowa czy utrzymanie sieci na danym obszarze jest tym droższe, im większe jest na nim rozproszenie punktów adresowych. Jest to charakterystyczne dla obszarów o niskiej opłacalności ekonomicznej.
W przypadku, gdy OSD składający ofertę do zaopiniowania nie mieści się w aktualnym poziomie punktów odniesienia ani w dopuszczalnym poziomie cen dla poszczególnych usług, albo też nie została wyznaczona cena dla danej pozycji, nadal może skorzystać z wcześniej obowiązujących zasad ustalania cen hurtowego dostępu, opartych na GBER.
– Mam nadzieję, że zaproponowane zasady zapewnią oczekiwaną przez rynek stabilność prowadzenia biznesu. OSD dają one możliwość przewidzenia z góry, czy kompletny i poprawny pod względem merytorycznym wniosek zostanie zaopiniowany pozytywnie. OK z kolei da możliwość oszacowania, jak w nadchodzącym roku będą kształtowały się ceny nowo zamawianych przez nich usług w sieciach obcych, bo poziomy odniesienia będą – co do zasady – uaktualniane raz do roku – podsumował Jacek Oko.
Poziom punktów odniesienia oraz dopuszczalny poziom cen będzie weryfikowany regularnie. Prezes UKE będzie dokonywał tej weryfikacji raz do roku. Możliwe również, że pojawi się konieczność dokonania czstszej aktualizacji, ale takie działania będą podejmowane nie częściej niż raz na kwartał.
Ceny hurtowe wskazane w komunikacie obowiązują od dnia ich publikacji do dnia publikacji kolejnego komunikatu z aktualizacją cen. Oznacza to, że opublikowane właśnie zasady dotyczące cen dostępu hurtowego dla sieci wybudowanych z dofinansowaniem obowiązujące od 2 kwietnia 2025 r.
Nadal możliwe interwencje Prezesa UKE
W idealnym świecie taka publikacja rozwiązałaby problemy, ale nie żyjemy w świecie idealnym. Jeśli publikacja zasad ustalania cen dostępu hurtowego dla sieci wybudowanych z dofinansowaniem nie rozwiąże problemu konkretnej sieci i nadal będą istniały sytuacje sporne pomiędzy operatorami OSD i OK, Prezes UKE może w tych sprawach interweniować.
Wezwie takich operatorów OSD, których ceny za usługi BSA na sieciach POPC, KPO i FERC przekraczają:
– dopuszczalny poziom cen, wyznaczony w oparciu o art. 52 ust. 9 lit. a GBER;
– ceny regulowane już ustalone lub zatwierdzone przez Prezesa UKE dla odnośnych rynków i usług.
Wezwanie będzie dotyczyło przekazania uzasadnienia kosztowego dla tych cen w oparciu o wytyczne prawne (art. 52 ust. 9 lit. c GBER).
Podobna sytuacja związana z wezwaniem Prezesa UKE będzie dotyczyła tych OSD, których obecnie obowiązujące ceny za pozostałe usługi na sieciach POPC, KPO, FERC również przekraczają:
– dopuszczalny poziom cen, wyznaczony w oparciu o art. 52 ust. 9 lit. a GBER;
– ceny regulowane już ustalone lub zatwierdzone przez Prezesa UKE dla odnośnych rynków i usług.
Procedura jest taka sama i wezwany OSD będzie musiał przedstawić uzasadnienie kosztowe swojego cennika.
Źródło UKE, bip UKE
