Michał Latuszewski o świadczeniu usług hurtowych

Coraz częściej na rynku oferowane są usługi Bitstream Access, czyli BSA oraz rBSA. Nie można zapominać również o wciąż obecnym Local Loop Unbunding, czyli LLU. Dlaczego usługi te są tak ważne dla małych i średnich operatorów? Na jakiej podstawie je świadczyć? Jak uzyskać do nich dostęp? Na te pytania odpowiem w niniejszym artykule.

Czym są BSA, rBSA i LLU?

Na wstępie należy wskazać, że wszystkie trzy rodzaje usług służą świadczeniu usług hurtowych. Bitstream Access jest hurtowym świadczeniem usług telekomunikacyjnych poprzez przesył danych w ramach sieci innego operatora. Jak wskazał Urząd Komunikacji Elektronicznej: usługa BSA to usługa dostępu telekomunikacyjnego w zakresie szerokopasmowego dostępu do lokalnej pętli abonenckiej poprzez dostęp do węzłów sieci telekomunikacyjnej na potrzeby sprzedaży usług szerokopasmowej transmisji danych.

rBSA (reversed Bitstream Access) to usługa BSA, która została „rozszerzona” o dodatkowe postanowienia takie jak obsługa serwisowa czy obsługa konsultacyjna. Usługa BSA jest szczególnym rodzajem dostępu telekomunikacyjnego pomiędzy operatorami telekomunikacyjnymi w ramach połączenia sieci.

Zgodnie z definicją ustawową, połączenie sieci to: fizyczne i logiczne połączenie publicznych sieci telekomunikacyjnych użytkowanych przez tego samego lub różnych przedsiębiorców telekomunikacyjnych, celem umożliwienia użytkownikom korzystającym z usług lub sieci jednego przedsiębiorcy telekomunikacyjnego komunikowania się z użytkownikami korzystającymi z usług lub sieci tego samego lub innego przedsiębiorcy telekomunikacyjnego albo dostępu do usług dostarczanych przez innego przedsiębiorcę telekomunikacyjnego.

Lokalną pętlą jest fizyczny obwód łączący zakończenie sieci z punktem dostępu do stacjonarnej publicznej sieci telekomunikacyjnej, w szczególności z przełącznicą główną lub równoważnym urządzeniem.

Na podobnej zasadzie działa dostęp do pętli abonenckiej, czyli LLU. Zgodnie z art. 2 ust. 5 prawa telekomunikacyjnego dostępem do pętli abonenckiej jest: korzystanie z lokalnej pętli abonenckiej lub lokalnej podpętli abonenckiej pozwalające na pełne wykorzystanie możliwości lokalnej pętli abonenckiej (pełny dostęp do lokalnej pętli abonenckiej) lub wykorzystanie części możliwości lokalnej pętli abonenckiej przy zachowaniu możliwości korzystania z lokalnej pętli abonenckiej przez innego przedsiębiorcę telekomunikacyjnego (współdzielony dostęp do lokalnej pętli abonenckiej).

Ramy i decyzje

Prezes UKE jest organem regulacyjnym na rynkach telekomunikacyjnych, a do jego zadań między innymi należy analiza rynków telekomunikacyjnych w celu ustalenia czy jakiś przedsiębiorca telekomunikacyjny nie uzyskał dominującej pozycji rynkowej. W chwili obecnej tylko Orange Polska SA został uznany za przedsiębiorcę dominującego m.in. na rynkach dostępu sieci telekomunikacyjnych i świadczeniu usług hurtowych. Z tego powodu w 2010 roku Prezes UKE wydał decyzję znaną jako: Superoferta Ramowa, która ustalała warunki dostępu do usług BSA i LLU, a także usług RIO i WLR związanych z usługami telefonicznymi.

W czerwcu 2022 r. Prezes UKE wydał dwie nowe decyzje ramowe dot. świadczenia usług w standardzie FTTH oraz CU zarówno w wariancie BSA jak i LLU, które zaktualizowały poprzednią decyzję.

Co daje decyzja Prezesa UKE, małym i średnim operatorom? Orange Polska SA na podstawie tej decyzji zobligowana jest do świadczenia usług na warunkach nie gorszych niż te określone w decyzji. Oznacza to, że w przypadku, gdy warunki zaproponowane są odmienne od tych wskazanych w decyzji, operator może złożyć wniosek o wydanie decyzji do Prezesa UKE.

Perspektywa małego ISP

Co daje wykorzystanie usług BSA i LLU? Korzystanie z sieci innego operatora, daje małemu przedsiębiorcy możliwość dotarcia do miejsc w których jest już zlokalizowana sieć, bez konieczności budowy własnej. BSA czy LLU jest przydatne również w miejscach, gdzie nie można powielić sieci, z uwagi na brak możliwości technicznych, czy też z uwagi na warunki finansowe.

Nic nie stoi na przeszkodzie by to mały, a zwłaszcza średni przedsiębiorca telekomunikacyjny został operatorem hurtowym na swoim terenie. Świadczenie usług w każdym z powyższych trybów powinno odbywać się wyłącznie na podstawie pisemnej umowy zawartej pomiędzy stronami lub decyzji Prezesa UKE. Prawo telekomunikacyjne kształtuje podstawowe zapisy, które muszą znaleźć się w takiej umowie. Zgodnie z art. 32 ust. 2 ustawy prawo telekomunikacyjne, umowa zawarta pomiędzy stronami musi zawierać co najmniej postanowienia o: 

1. umiejscowieniu punktów połączenia sieci telekomunikacyjnych;
2. warunkach technicznych połączenia sieci telekomunikacyjnych;
3. rozliczeniach z tytułu:
   1. zapewnienia dostępu telekomunikacyjnego oraz wzajemnego korzystania z sieci telekomunikacyjnych,
   2.  niewykonania lub nienależytego wykonania świadczonych wzajemnie usług telekomunikacyjnych;
4. sposobach wypełniania wymagań:
   1. w zakresie interoperacyjności usług, integralności sieci, postępowań w sytuacjach szczególnych zagrożeń oraz awarii, zachowania tajemnicy telekomunikacyjnej
      i ochrony danych w sieci,
   2. dotyczących kompatybilności elektromagnetycznej;
5. procedurach rozstrzygania sporów;
6. postępowaniach w przypadkach:
   1. zmian treści umowy,
   2. badań interoperacyjności usług świadczonych w połączonych sieciach telekomunikacyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem badań jakości usług telekomunikacyjnych,
   3. przebudowy połączonych sieci telekomunikacyjnych,
   4. zmian oferty usług telekomunikacyjnych,
   5. zmian numeracji, 
7. warunkach rozwiązania umowy, dotyczących w szczególności zachowania ciągłości świadczenia usługi powszechnej, jeżeli jest świadczona w łączonych sieciach telekomunikacyjnych, ochrony interesów użytkowników, a także potrzeb obronności, bezpieczeństwa państwa oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego;
8. rodzajach wzajemnie świadczonych usług telekomunikacyjnych.

Co do zasady umowy BSA zawierają tylko postanowienia ogólne. Przepis ust. 3 umożliwia dodanie kolejnych zapisów np. dotyczących świadczeń dodatkowych, a także usług pomocniczych i zaawansowanych, związanych z wzajemnym świadczeniem usług telekomunikacyjnych, takimi jak pomoc konsultanta operatora czy usługi serwisowej.

Kiedy BSA zmienia się w rBSA?

Katalog usług dodatkowych jest katalogiem otwartym i strony mogą dodawać usługi pomocnicze bez ograniczeń. Takie umowy będą kształtowały usługi rBSA.

To ważne

Podsumowując; dlaczego umowy o połączeniu sieci i dostępie do pętli abonenckich mogą być istotne dla małych i średnich operatorów telekomunikacyjnych? 

Dostęp do zasobów innego operatora telekomunikacyjnego, umożliwia świadczenie usług, a tym samym rozszerzenie własnego zasięgu bez potrzeby powielania sieci, nawet w przypadku całego kraju w przypadku największych operatorów. Tym samym nawet mały operator może świadczyć usług za pomocą sieci innego przedsiębiorcy w ramach własnego przedsiębiorstwa nawet na dużym obszarze i konkurować z innymi firmami. Tego typu umowy dają również możliwość zostania operatorem hurtowym operatorom posiadającym własną sieć w miejscach, gdzie jej powielenie jest niemożliwe lub nieopłacalne, a także w miejscach, gdzie są jednym dostawcą usług. Warto jednak również pamiętać o tym, że własna sieć przekłada również się na większą cenę przedsiębiorstwa w przypadku akwizycji przedsiębiorstwa.