Poczta Polska – instytucja, która od dekad jest nieodłącznym elementem polskiego krajobrazu. Listonosz przynoszący przesyłki, placówki w mniejszych miejscowościach, gdzie obok listów można kupić dewocjonalia i pastę do butów – to obrazki, które kojarzą się z tą instytucją. Czy jednak Poczta Polska, jaką znamy, ma jeszcze szansę na przetrwanie?
Ministerstwo Aktywów Państwowych, odpowiadając na interpelację poselską, zapewnia, że likwidacja placówek pocztowych nie jest planowana. Brzmi to, jak uspokajający ton, mający rozwiać obawy ludzi, którzy z poczty korzystają na co dzień. W tych zapewnieniach kryje się także zapowiedź zmian. Placówki pocztowe nie znikną, ale niektóre z nich mogą zostać przekształcone w filie. Co to oznacza? Ministerstwo twierdzi, że to jedynie zmiana organizacyjna, mająca obniżyć koszty, bez wpływu na jakość i dostępność usług. Czy rzeczywiście można to osiągnąć bez strat dla klientów?
Poczta Polska od lat boryka się z problemami finansowymi. Strata netto za 2023 rok wyniosła ponad 621 mln PLN, co każe postawić pytanie: czy tradycyjny model funkcjonowania tej instytucji jest jeszcze w ogóle możliwy do utrzymania? Sebastian Mikosz, nowy prezes Poczty Polskiej, stoi przed ogromnym wyzwaniem. Jego Plan transformacji ma nie tylko wyciągnąć firmę z kryzysu, ale także przekształcić ją w nowoczesną instytucję, zdolną konkurować na wymagającym rynku.
Podczas konferencji prasowej dotyczącej planu transformacji spółki, Mikosz ogłosił wprowadzenie programu dobrowolnych odejść, który obejmie ponad 9 tysięcy pracowników, co stanowi 15% załogi. Dodatkowo poinformował o wypowiedzeniu Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy, określając go jako zupełnie niedostosowany do dzisiejszych realiów oraz niewystarczający pod względem elastyczności i nowoczesności w zarządzaniu kadrami. Wypowiedzenie układu wejdzie w życie 28 lutego 2025 roku.
Prezes Poczty Polskiej nie ukrywa, że przed Pocztą Polską stoi trudna droga. Z jednej strony musi ona pozostać operatorem publicznym, dostępnym wszędzie tam, gdzie jest potrzebna – a z drugiej, musi zmierzyć się z rzeczywistością XXI wieku, gdzie tradycyjne usługi pocztowe tracą na znaczeniu, ustępując miejsca szybkim przesyłkom kurierskim, automatyzacji i cyfryzacji. Jak pogodzić te dwa światy? Jak sprawić, by Poczta Polska nie stała się tylko reliktem przeszłości?
Jednym z pomysłów jest dostosowanie placówek do lokalnych potrzeb. W małych miejscowościach poczta ma stać się Centrum Obsługi Obywatela, gdzie będzie można nie tylko odebrać przesyłkę, ale i załatwić sprawy urzędowe. W dużych miastach natomiast placówki pocztowe mogą zyskać nowy wymiar – stać się miejscami społeczno-kulturalnymi, czy wręcz komercyjnymi galeriami. To śmiała wizja, która jednak budzi pytania. Czy rzeczywiście tego potrzebujemy?
Mikosz zdaje sobie sprawę z tego, że nie wszystkim takie zmiany się spodobają. Sam przyznaje, że obecny bazarowy charakter niektórych placówek, gdzie obok znaczków można kupić garnki, skarpety czy dewocjonalia, jest daleki od jego ideału. Jednocześnie podkreśla, że to właśnie dzięki tej różnorodności poczta wciąż przynosi dochody, które są niezbędne do przetrwania w trudniejszych czasach. Jak więc przeprowadzić transformację, która z jednej strony unowocześni Pocztę Polską?
Plan transformacji, który przewiduje m.in. automatyzację, poprawę jakości usług, a także inwestycje w IT, jest ambitny. Jednak to, co dla menedżera jest kwestią rentowności i modernizacji, dla klienta jest często kwestią przyzwyczajenia i poczucia bezpieczeństwa. Poczta Polska stoi na rozdrożu. Przed nią trudna decyzja: czy skupić się na rentowności i przekształcić się w nowoczesne przedsiębiorstwo, czy też starać się zachować swoją tradycyjną rolę, nawet kosztem ekonomicznym? To dylemat, który zadecyduje o przyszłości tej instytucji na długie lata. A odpowiedź na to pytanie jest nie tylko w rękach zarządu Poczty, ale także jej klientów, którzy poprzez swoje codzienne wybory wskażą, jakiej poczty naprawdę potrzebują.
