Nowe wzorce umowne w PKE

Prawo komunikacji elektronicznej stanowi implementację Europejskiego Kodeksu Łączności Elektronicznej. Wiąże się między innymi ze zmianami wzorców umownych. Nowe wzorce będą składać się z trzech zasadniczych dokumentów – umowy, informacji przedumownych oraz zwięzłego podsumowania warunków umowy.

Przypomnijmy, że ustawa prawo komunikacji elektronicznej została już podpisana przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej i wejdzie w życie po upływie trzech miesięcy od daty ogłoszenia jej w Dzienniku Ustaw.

Umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych

PKE zakłada dwa typy umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Jeden przeznaczony dla konsumentów oraz drugi dla stosunku B2B. Dokumenty te będą różnić się zakresem postanowień. Umowa konsumencka będzie jednak stosowana również do takich podmiotów jak mikro- i małych przedsiębiorców (również do spółek prawa handlowego, które posiadają taki status) jak i do organizacji pozarządowej w rozumieniu ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, chyba że podmioty wyrażą zgodę by te przepisy nie miały do nich zastosowania.

Dla przypomnienia, za małego przedsiębiorcę uważa się podmiot który w jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników a jego roczny obrót lub całkowity bilans roczny nie przekracza 10 000 000 euro.

Umowy mogą zostać zawarte w formie pisemnej, dokumentowej i elektronicznej. Maksymalny czas umowy zawieranej z konsumentem na czas określony nie może być dłuższy niż 24 miesiące. Zgodnie z art. 288 ust. 1 PKE: umowa o świadczenie usług komunikacji elektronicznej innych niż usługi transmisji danych używane do świadczenia usług komunikacji maszyna – maszyna, określa w szczególności:

1. strony umowy;
2. dane kontaktowe przedsiębiorcy komunikacji elektronicznej, w tym adres poczty elektronicznej, numery telefonów oraz adres elektroniczny innego środka komunikacji elektronicznej, jeśli dostawca korzysta z innego środka komunikacji elektronicznej, za pomocą których abonent może szybko i efektywnie kontaktować się z przedsiębiorcą komunikacji elektronicznej;
3. numer przydzielony abonentowi, a w przypadku przyłączenia do stacjonarnej publicznej sieci telekomunikacyjnej – także adres zakończenia sieci;
4. termin przyłączenia do publicznej sieci telekomunikacyjnej lub termin rozpoczęcia świadczenia usług;
5. wybrany przez abonenta pakiet taryfowy, jeżeli w informacjach przedumownych były przedstawione różne pakiety taryfowe;
6. wskazanie wszystkich elementów składających się na opłatę abonamentową lub inną okresową opłatę, w tym część opłaty stanowiącej cenę za: świadczenie usługi komunikacji elektronicznej, zapewnienie przyłączenia do publicznej sieci telekomunikacyjnej, promocyjne urządzenie końcowe jeżeli zostały one uwzględnione w opłacie abonamentowej lub innej okresowej opłacie;
7. informację o wysokości odszkodowania w przypadku wypowiedzenia umowy przez abonenta lub z winy abonenta przed upływem okresu, na jaki umowa została zawarta, w zależności od czasu, który pozostał do końca obowiązywania umowy;
8. sposoby składania zamówień na dodatkowe pakiety taryfowe oraz dodatkowe opcje usługi;
9. okres rozliczeniowy i sposoby dokonywania płatności;
10. tryb i warunki dokonywania zmiany umowy;
11. ograniczenia w dostępie lub korzystaniu z usług i aplikacji;
12. ograniczenia w zakresie korzystania z telekomunikacyjnego urządzenia końcowego, o ile zostały one wprowadzone przez dostawcę usług komunikacji elektronicznej lub na jego zlecenie;
13. zasady, tryb i terminy składania reklamacji;
14. sposoby przekazywania abonentowi informacji o zagrożeniach związanych ze świadczoną usługą, w tym o sposobach ochrony bezpieczeństwa, prywatności i danych osobowych;
15. warunki zwrotu wydanego urządzenia końcowego, w przypadku zakończenia umowy, ze wskazaniem strony, która poniesie koszt tego zwrot.

Dodatkowe postanowienia umowne zawierać będzie również umowa dla usług prepaid.

Informacje przedumowne

Całkowitą nowością są informacje przedumowne, które zastąpią Regulamin świadczenia usług, cennik, a nawet informację konsumencką. Zaakceptowane przez abonenta będą stanowić integralną część umowy i nie będą one podlegać zmianie, chyba że strony umówią się inaczej. Przed zawarciem umowy, dostawca usług będzie musiał dostarczyć abonentowi na trwałym nośniku, informacje dotyczące tej usług.

Dokument ten musi określać:

1. główne cechy każdej usługi, w tym wszelkie minimalne poziomy jakości usług, a w przypadku usług innych niż usługi dostępu do internetu – konkretne gwarantowane parametry jakości, albo oświadczenie o braku minimalnych poziomów jakości usług;
2. cenę usługi, w tym cenę za jej aktywację, opłatę abonamentową lub inną okresową opłatę, cenę za jednostkę rozliczeniową usługi oraz inne powtarzalne lub oparte na zużyciu opłaty;
3. okres obowiązywania umowy oraz warunki przedłużenia i sposób zakończenia obowiązywania umowy, w tym:
   a) minimalne wykorzystanie usługi lub okres obowiązywania umowy wymagany do skorzystania z warunków promocyjnych, b) warunki zmiany dostawcy usług komunikacji elektronicznej oraz wysokość i zasady wypłaty odszkodowania za opóźnienia lub nadużycia związane ze zmianą dostawcy usług komunikacji elektronicznej, a także procedury stosowane w tym zakresie, c) zasady zwrotu pozostałych na koncie środków z doładowań – w przypadku usług przedpłaconych, d) odszkodowanie należne w momencie wypowiedzenia umowy w wraz z informacją na temat odblokowania telekomunikacyjnego urządzenia końcowego zakupionego w ramach umowy o świadczenie usług komunikacji elektronicznej, zwanego dalej „promocyjnym urządzeniem końcowym”, lub warunki jego zwrotu ze wskazaniem strony, która poniesie koszt tego zwrotu;
4. wysokość odszkodowania oraz zasady i termin jego wypłaty, w szczególności w przypadku, gdy nie został osiągnięty określony w umowie poziom jakości świadczonej usługi lub jeżeli dostawca usług komunikacji elektronicznej nie zareagował odpowiednio na naruszenie bezpieczeństwa, zagrożenie lub lukę w systemie
   bezpieczeństwa;
5. zakres działań podejmowanych przez dostawcę usług komunikacji elektronicznej w związku z przypadkami naruszenia bezpieczeństwa sieci lub usług, zagrożeniami takiego naruszenia lub podatnością na wystąpienie naruszenia, które mogą mieć wpływ na usługi świadczone konsumentowi.

Dodatkowo w zakresie usługi dostępu do internetu muszą pojawić się również informację o minimalnych poziomach usług, warunkach korzystania z urządzenia końcowego, cenach usług w tym m, in. informacjach o pakietach taryfowych, przeniesienia jednostek rozliczeniowych na kolejny okres, środków zapewnienia przejrzystości rachunku, numerów i usług które podlegają szczególnym warunkom cenowym, warunkach rezygnacji z oferty wiązanej lub jej elementów, udogodnieniach i usługach dla osób z niepełnosprawnościami,
sposobach inicjowania procedur pozasądowego rozwiązywania sporów zarówno krajowych, jak i transgranicznych. Kolejne szczególne zapisy wymaga również usługa telefonii. W tym zakresie muszą się pojawić informacje o ograniczeniach w kierowaniu połączeń i prawie do decydowania o umieszczeniu danych abonenta w spisie abonentów i rodzaju tych danych.

Informacje przedumowne muszą również zawierać informację wskazane w art. 8 lub 12 ustawy o prawach konsumenta, a więc informacje które zwykle umieszczane były w informacji konsumenckiej.

Powyższe informacje muszą być sformułowane w jasny i zrozumiały sposób. Ustawodawca dopuszcza możliwość podzielania informacji na regulamin i cennik wyłącznie w sytuacji, gdy w regulaminie zostaną określony zakres i warunki świadczenia usługi komunikacji elektronicznej a w cenniku informacja o wszelkich cenach i opłatach za usługę komunikacji elektronicznej.

Zwięzłe Podsumowanie Warunków Umowy

Ostatnim, nowym dokumentem jest Zwięzłe Podsuwanie Warunków Umowy. Dokument ten będzie identyczny dla każdej umowy i dla każdego dostawcy usług. Ma być on zgodny ze wzorem określonym przez akt wykonawczy do dyrektywy EKŁE. Zwięzłe podsumowanie warunków umowy musi zawierać w szczególności:

1. nazwę, adres i dane kontaktowe dostawcy oraz dane kontaktowe na potrzeby składania reklamacji, jeśli są one inne;
2. główne cechy każdej świadczonej usługi;
3. cenę usługi, w tym cenę za jej aktywację, opłatę abonamentową lub inną okresową opłatę i cenę za jednostkę rozliczeniową usługi;
4. okres obowiązywania umowy oraz warunki jej przedłużenia i zakończenia obowiązywania;
5. informacje, czy i w jakim zakresie udogodnienia i usługi przeznaczone są dla użytkowników końcowych z niepełnosprawnościami;
6. podsumowanie informacji wymaganych na podstawie art. 4 ust. 1 lit. d oraz e rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2120 z dnia 25 listopada 2015 r. ustanawiającego środki dotyczące dostępu do otwartego internetu i dotyczące opłat detalicznych za regulowane usługi łączności wewnątrzunijnej oraz
   zmieniającego dyrektywę 2002/22/WE, a także rozporządzenie (UE) nr 531/2012 w odniesieniu do usług dostępu do internetu.

Co ważne, dokument ten musi zostać wydany abonentowi przed zawarciem umowy, chyba że warunki techniczne uniemożliwiają ich wydanie. W takim wypadku zwięzłe podsumowanie musi zostać niezwłocznie doręczone abonentowi, a sama umowa staje się wiążąca dopiero po potwierdzeniu otrzymania ich przez abonenta.

Odszkodowanie za zerwanie umowy

Na zakończenie chciałem wspomnieć jeszcze o jednej nowej instytucji, która zastąpi zwrot ulg przyznanych abonentowi zgodnie z art. 57 ust. 6 PT. PKE wprowadzi w miejsce ulg, instytucję odszkodowania za zerwanie umowy zawartej na czas określony przez abonenta lub z winy abonenta. Odszkodowanie to nie może przekroczyć z tytułu usługi telekomunikacyjnej – sumy części opłaty abonamentowej lub innej okresowej opłaty stanowiącej opłatę za tę usługę, które abonent powinien uiścić do czasu zakończenia obowiązywania umowy; a z tytułu promocyjnego urządzenia końcowego – sumy części opłaty abonamentowej lub innej
okresowej opłaty stanowiącej opłatę za to urządzenie, które abonent powinien uiścić do czasu zakończenia obowiązywania umowy.

Żądanie odszkodowania nie będzie przysługiwać w przypadku wypowiedzenia przez konsumenta umowy o świadczenie usług komunikacji elektronicznej przed rozpoczęciem przyłączenia go do publicznej sieci telekomunikacyjnej, a w przypadku gdy przyłączenie nie jest wykonywane – przed rozpoczęciem świadczenia usług telekomunikacyjnych, chyba że przedmiotem odszkodowania jest promocyjne urządzenie końcowe, zmiany wzorców przez operatora oraz w przypadku przeniesienia numeru w przypadku cofnięcia prawa do
wykorzystania zasobów numeracji przez Prezesa UKE.

Wejście w życie PKE wymusi zmianę wzorców umownych, która musi odbyć się na nowych zasadach zgodnie z ustawą wprowadzającą. Nowe wzorce będą więc stosowane również do dotychczasowych abonentów. Należy pamiętać o tym, że wzorce umowne będą musiały zostać dostosowane do nowych przepisów i wprowadzone w życie, a niedostosowanie swoich wzorców może wiązać się z nałożeniem kary pieniężnej przez Prezesa UKE.