Wprowadzony w całym kraju obowiązek zakrywania ust i nosa nadal budzi pewne wątpliwości praktyczne. Łukasz Bazański i Kamila Kasprzyk-Domagała z kancelarii itB Legal spojrzeli na ten problem z punktu widzenia operatorów telekomunikacyjnych.
Z dosłownego brzmienia przepisów wynika, że usta i nos możemy zasłaniać przy pomocy odzieży lub jej części, maski, maseczki, przyłbicy albo kasku ochronnego.
Restrykcja ta obowiązywać będzie aż do odwołania. Odpowiadając na pytania operatorów prawnicy wskazują ponadto, że:
1. Maseczki w biurach, gdzie obsługiwani są klienci
Osoby wykonujące czynności zawodowe, służbowe w związku z bezpośrednią obsługą interesantów lub klientów w czasie ich wykonywania mają obowiązek zakrywania ust i nosa za pomocą maski, maseczki, przyłbicy lub kasku ochronnego
2. Maseczki w biurach, gdzie nie ma kontaktu z klientem
Obowiązku zakrywania ust i nosa nie stosuje się w przypadku: osoby wykonującej czynności zawodowe, służbowe lub zarobkowe w budynkach, zakładach, obiektach, placówkach i targowiskach (straganach), ale za wyjątkiem osoby wykonującej bezpośrednią obsługę interesantów lub klientów w czasie jej wykonywania. Zatem z rozporządzenia wynika, że w biurach, tam gdzie nie ma bezpośredniego kontaktu z klientem, nie będzie obowiązku zakrywania ust i nosa. Decyzja, co do stosowanych środków bezpieczeństwa należeć będzie do pracodawcy.
3. Maseczki w biurach, gdzie obsługiwani są klienci i jest szyba/pleksa na biurku
Aktualne pozostają wyjaśnienia do punktu 1, gdyż rozporządzenie nie reguluje wyjątków od nakazu zasłaniania ust i nosa w pomieszczeniu gdzie znajduje się szyba/pleksa na biurku. Uznać zatem należy, że osoby wykonujące czynności zawodowe lub służbowe związane z bezpośrednią obsługą interesantów lub klientów w czasie ich wykonywania, mają obowiązek zakrywania ust i nosa bez względu na to czy w pomieszczeniu jest szyba/pleksa.
4. Maseczki w samochodach służbowych
Obowiązku w zakresie zakrywania ust i nosa nie stosuje się jedynie w przypadku samochodu, w którym przebywają lub poruszają się: jedna osoba albo jedna osoba z co najmniej jednym dzieckiem (do ukończenia 5 roku życia), albo osoby zamieszkujące lub gospodarujące wspólnie.
W przypadku zatem dwóch osób podróżujących wspólnie i wykonujących czynności służbowe (nie zamieszkujących ze sobą) uznać należy, że muszą one zakrywać usta i nos. Wyjątkiem będzie sytuacja, kiedy samochodem służbowym porusza się tylko jedna osoba, wówczas nie będzie ona mieć obowiązku zakrywania ust i nosa. Maseczka taka będzie już wymagana w przypadku rozmowy z funkcjonariuszem policji.
5. Zaświadczenie lekarskie lub inny dokument
Osoba, która nie może zakrywać ust lub nosa z powodu całościowych zaburzeń rozwoju, zaburzeń psychicznych, niepełnosprawności intelektualnej w stopniu umiarkowanym, znacznym albo głębokim, trudności w samodzielnym zakryciu lub odkryciu ust lub nosa musi przedstawić zaświadczenie lekarskie lub inny dokument potwierdzający całościowe zaburzenia rozwoju, zaburzenia psychiczne, niepełnosprawność intelektualną w stopniu umiarkowanym, znacznym albo głębokim lub trudności w samodzielnym zakryciu lub odkryciu ust lub nosa. Zaświadczenie należy okazać na żądanie policji, straży gminnej lub straży ochrony kolei.
6. Mandaty
Mandaty za brak maseczki wystawiane są na podstawie art. 54 Kodeksu wykroczeń – przewiduje on karę za wykraczanie przeciwko wydanym z upoważnienia ustawy przepisom porządkowym o zachowaniu się w miejscach publicznych. Grozi za to 500 zł grzywny lub kara nagany. W przygotowywanym rozporządzeniu nie ma przepisów precyzujących obowiązki i uprawnienia służb w tym zakresie (pomimo, że rząd zapowiedział, że przepisy w zakresie noszenia maseczek będą bezwzględnie egzekwowane). Osoba, która dostanie mandat za brak maseczki, może odmówić jego przyjęcia, ale należy pamiętać, że odmowa mandatu oznacza skierowanie sprawy do sądu, który może odstąpić od ukarania, ale może też orzec surowszą karę. Z pewnością wątpliwości budzi także podstawa prawna dla możliwości nakładania mandatów przez strażników gminnych i miejskich na osoby bez maseczek. W praktyce wszystko będzie zależało od podejścia sądu.
Podstawa prawna: § 27 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 października 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Przepisy tego rozporządzenia obowiązują od 10 października.
