Z początkiem 2025 roku weszła w życie nowa ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej. Pisaliśmy już o tym, jakie obowiązki nakłada na przedsiębiorców telekomunikacyjnych. To jednak nie wszystko. Ustawa ta wprowadza też pewne zmiany w zakresie organizacji i funkcjonowania organów administracji publicznej. Warto o nich wiedzieć ponieważ zmiany te mogą być okazać się odczuwalne również dla przedsiębiorców komunikacji elektronicznej.
Przyjęta przez Parlament ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej weszła w życie 1 stycznia 2025 r. Jej obowiązywanie oznacza wdrożenie zmian w zakresie organizacji i funkcjonowania organów administracji publicznej.
Koordynacja, reorganizacja, ochrona
Nowa regulacja ma poprawić sposób skoordynowania działań oraz zwiększyć efektywność zarządzania sytuacjami kryzysowymi.
Ustawa wskazuje, jakie organy odpowiadać będą za bezpieczeństwo. Są one określane jako organy ochrony ludności, a należą do nich: wójt, starosta, wojewoda, minister właściwy do spraw wewnętrznych, marszałek województwa oraz minister kierujący działem administracji rządowej, któremu podlegają podmioty ochrony ludności oraz organy obsługiwane przez podmioty ochrony ludności. Każdy z tych organów ma realizować określone w ustawie zadania w zakresie ochrony ludności i obrony cywilnej na odpowiednich szczeblach administracji. W ustawie został określony również szeroki katalog podmiotów ochrony ludności, które mają realizować zadania zgodne ze swoją właściwością rzeczową.
Ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej przewiduje też reorganizację dotychczasowego systemu ochrony. Jej usprawnieniu ma pomóc integracja działań na różnych szczeblach administracji. Narzędziem do osiągnięcia tych założeń ma być m. in. System Bezpiecznej Łączności Państwowej (dalej „SBŁP” lub „System”). System ma nadzorować Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, będąc zarazem jego operatorem. Operator SBŁP ma zarządzać siecią łączności państwowej, w tym urządzeniami i infrastrukturą telekomunikacyjną, w tym wydzielonymi, bezpiecznymi sieciami teletransmisyjnymi. Przewiduje się, że System ma zapewnić ciągłość funkcjonowania administracji państwowej oraz ochrony ludności w czasie pokoju i w czasie wojny. Ma to umożliwiać komunikację w sytuacji wystąpienia zagrożeń. SBŁP ma być systemem wielowarstwowym, wykorzystującym różne technologie porozumiewania się na odległość. Ustawa pozostawia jednak bardzo dużo wątpliwości co do tego, jaki ma być faktyczny sposób jego funkcjonowania. Nie jest jasne przede wszystkim to, na jakiej infrastrukturze ma on się opierać. Nie wiadomo również, czy usługi świadczone przez operatora SBŁP mają obejmować dostęp do internetu.
System Bezpiecznej Łączności Państwowej
Z usług Systemu Bezpiecznej Łączności Państwowej będą mogły korzystać określone w ustawie podmioty w celu realizacji zadań ustawowych. Obok konstytucyjnych organów RP oraz Sił Zbrojnych RP do podmiotów tych należą również organy administracji publicznej oraz podmioty wykonujące dla administracji rządowej zadania z zakresu ochrony ludności, obrony cywilnej i zarządzania kryzysowego. Podmioty te będą mogły korzystać z usług telekomunikacyjnych świadczonych przez SBŁP w zakresie niezbędnym do realizacji zadań z zakresu bezpieczeństwa państwa, ochrony porządku publicznego, ratownictwa, ochrony ludności i obrony cywilnej oraz zarządzania kryzysowego. Zakres ten nie został jednak szczegółowo sprecyzowany, więc faktyczny sposób zastosowania ujawni się zapewne w praktyce. Nie wiadomo, czy System ma być wykorzystywany jedynie w konkretnych sytuacjach czy też ma być stosowany na co dzień w warunkach pokoju.
Ważną nowością jest również to, że organy ochrony ludności będą mogły korzystać z SBŁP na potrzeby ogłaszania i odwoływania alarmów, a także w procesie przekazywania komunikatów ostrzegawczych.
Kolejną wartą odnotowania zmianą jest umożliwienie operatorowi SBŁP dostępu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Operator ma mieć możliwość korzystania z tego dostępu w celu umieszczenia infrastruktury telekomunikacyjnej. Po jej umieszczeniu ma również mieć możliwość dostępu w celu jej eksploatacji i konserwacji. Warunki dostępu do nieruchomości ma określać porozumienie lub umowa pomiędzy operatorem SBŁP a użytkownikiem wieczystym lub zarządcą nieruchomości.
Pytania i wątpliwości
Określone w ustawie organy otrzymają więc zarówno nowe zadania, jak i nowe narzędzie do jego realizacji. Niestety treść ustawy nie dość dostatecznie precyzuje sposób i zakres zastosowania Systemu Bezpiecznej Łączności Państwowej.
Budzi to pytania o przyszłą relację pomiędzy korzystaniem SBŁP a korzystaniem z usług prywatnych przedsiębiorców. Wątpliwości te być może rozwieje rozporządzenie w sprawie Systemu, wydane na gruncie nowej ustawy. W przeciwnym wypadku potencjalnie może dojść do wypchnięcia prywatnych przedsiębiorców telekomunikacyjnych z rynku administracji publicznej. Niewątpliwie ostateczny kształt SBŁP powinien być przedmiotem konsultacji z branżą telekomunikacyjną.
Czytaj także:
Ustawa o zwalczaniu nadużyć w komunikacji elektronicznej wchodzi w życie – ISPortal
Ustawa o KSC przygotowana – ISPortal
Z notatnika bezpiecznika: wyliczanka, czyli jakie obowiązki płyną z dyrektywy NIS2 – ISPortal
