Senat nie wniósł poprawek do ustawy z 18 października 2024 r. o zmianie ustawy o działaniach antyterrorystycznych i ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu. Została ona w przekazana Prezydentowi RP do podpisu, a nowe rozwiązania mają wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Ustawa ta została znowelizowana w celu dostosowania do Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/784 z dnia 29 kwietnia 2021 r. w sprawie przeciwdziałania rozpowszechnianiu w internecie treści o charakterze terrorystycznym (rozporządzenie 2021/784). Nowelizacja będzie miała wpływ na podmioty z branży telekomunikacyjnej.
Mechanizm unijny
Przepisy unijnego rozporządzenia zakładają wprowadzenie we wszystkich państwach UE mechanizmu, który umożliwi skuteczne i legalne usuwanie oraz blokowanie treści o charakterze terrorystycznym, zamieszczanych w internecie z wykorzystywaniem usług hostingowych. Nowe przepisy będą stosowane do dostawców usług mediów społecznościowych, usług wymiany materiałów video, obrazów i plików audio, a także usług wymiany plików i innych usług w chmurze, w tym przedsiębiorców telekomunikacyjnych (dostawców usług w tym operatorów). Chodzi o usługi, które są wykorzystywane do publicznego udostępnienia przechowywanych informacji na bezpośredni wniosek dostawcy treści.
Ustawa dostosowuje polskie prawo do przepisów Unii Europejskiej, które dotyczą przeciwdziałania rozpowszechniania w Internecie treści o charakterze terrorystycznym. W tym celu wprowadzony zostanie mechanizm wydawania i weryfikowania nakazów usunięcia kierowanych do dostawców usług hostingowych oraz dostawców treści. Oprócz tego w ustawie o ABW wprowadzono mechanizm uniemożliwienia dostępu do takich treści skierowany do dostawców usług świadczonych drogą elektroniczną oraz przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Przestrzeganie nowych przepisów będzie egzekwowane przez szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
Szef ABW ma prawo decyzji
Zgodnie z nowymi przepisami, szef ABW uzyskał uprawnienia do samodzielnego podejmowania decyzji dotyczących usuwania treści uznanych za terrorystyczne w toku kontroli oraz nadzoru. Wydawane przez szefa ABW nakazy usunięcia lub stwierdzenia naruszenia będą miały formę decyzji administracyjnej.
Takie działanie ma na celu przyspieszenie działań przeciwko dezinformacji i propagandzie terrorystycznej. Wskazane decyzje są ostateczne i podlegają natychmiastowemu wykonaniu, jednak można się od nich odwołać w terminie 30 dni do sądu administracyjnego. Ponadto, Szef ABW będzie upoważniony do nałożenia na dostawcę usług hostingowych do którego skierowano nakaz usunięcia treści, czyli podmiot niedopełniający obowiązków wynikających z rozporządzenia 2021/784, kary pieniężnej w wysokości do 4% całkowitych obrotów uzyskanych przez dostawcę usług hostingowych w poprzednim roku obrotowym. Wskazana decyzja jest ostateczna i nałożoną karę należy ją uiścić w terminie 14 dni od kiedy decyzja stała się prawomocna. Od wskazanej decyzji nie odwołujemy się, jednak możliwe jest złożenie wniosków o uchylenie lub zmianę decyzji ostatecznej.
Zablokowanie lub usunięcie
Inną procedurą zawartą w nowelizacji ustawy o ABW jest zablokowanie dostępności lub usunięcie treści w systemie teleinformatycznym przez usługodawcę świadczącego usługi drogą elektroniczną oraz zablokowanie dostępności treści w systemie teleinformatycznym przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego.
Mowa tu o treściach takich, jak określone dane informatyczne mające związek ze zdarzeniem o charakterze terrorystycznym lub uprawdopodabniające popełnienie przestępstwa szpiegostwa lub określonych usług teleinformatycznych służących lub wykorzystywanych do spowodowania zdarzenia o charakterze terrorystycznym lub uprawdopodabniającego popełnienie przestępstwa szpiegostwa.
Do zablokowania wskazanych treści przedsiębiorcę telekomunikacyjnego na wniosek szefa ABW może zobowiązać sąd postanowieniem. W przypadkach nagłych i niecierpiących zwłoki, szef ABW za zgodą Pierwszego Zastępcy Prokuratora Generalnego Prokuratora Krajowego, może zarządzić blokadę dostępności, zwracając się jednocześnie do sądu, z wnioskiem o wydanie postanowienia w tej sprawie. Usługodawca świadczący usługi drogą elektroniczną lub przedsiębiorca telekomunikacyjny jest obowiązany do natychmiastowego dokonania czynności określonych w postanowieniu sądu lub przekazanym mu zarządzeniu Szefa ABW. Blokadę dostępności zarządza się na okres nie dłuższy niż 30 dni, z możliwością przedłużenia jej przez sąd do 3 miesięcy. Na postanowienia sądu przysługuje zażalenie Szefowi ABW, Pierwszemu Zastępcy Prokuratora Generalnego Prokuratorowi Krajowemu, usługodawcy świadczącemu usługi drogą elektroniczną lub przedsiębiorcy telekomunikacyjnemu.
Czym są treści o charakterze terrorystycznym
Zgodnie z unijnymi rozwiązaniami, za treści o charakterze terrorystycznym, które podlegać będą usunięciu lub blokowaniu, uznane są materiały, które:
- podżegają do popełnienia przestępstwa terrorystycznego;
- nakłaniają osobę lub grupę osób do popełnienia lub przyczynienia się do popełnienia przestępstwa terrorystycznego;
- nakłaniają osobę lub grupę osób do uczestniczenia w działaniach grupy terrorystycznej;
- udzielają instruktażu dotyczącego m.in. wytwarzania lub stosowania materiałów wybuchowych czy broni w celu popełnienia lub przyczynienia się do popełnienia przestępstwa terrorystycznego;
- stwarzają zagrożenie popełnienia takiego przestępstwa.
