Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów poinformował, że od 24 lipca przepisy dotyczące kontroli inwestycji nabierają mocy prawnej. UOKiK będzie mógł chronić polskie przedsiębiorstwa o strategicznym znaczeniu dla porządku, bezpieczeństwa lub zdrowia publicznego. Ochronie podlegać będą podmioty mające siedzibę w Polsce, które prowadzą działalność gospodarczą związaną z: energią elektryczną, gazem, paliwami, przetwórstwem żywności, produkcją leków, chemikaliów i nawozów, materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami technologii o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym, a także – co ma dla nas istotne znaczenie – telekomunikacją.
Najnowszy raport UKE o stanie rynku telekomunikacyjnego w Polsce dotyczy 2018 roku. Znajdziemy tam informację, że jego wartość wynosiła 39,2 mld zł (składowe to telefonia komórkowa, telefonia stacjonarna, dostęp do internetu oraz płatnej telewizji). Firma analityczna PRM spekulowała, że wartość tego rynku wzrośnie do poziomu 41 mld zł. Było to oczywiście przed COVID-19 i lockdownem. Liczby wskazują na istotne znaczenie telekomunikacji w Polsce: w 2018 r. prawie 16 mln użytkowników zadeklarowało posiadanie stałego dostępu do internetu.
Jerzy Capi, prezes spółki Syrion, o przejęciach na rynku telekomunikacyjnym w Polsce wspominał już jakiś czas temu na łamach ISPortal. Jego szerszą wypowiedź znaleźć można w najnowszym wydaniu ICT Professional. Ekspert, zapytany przez Marka Nowaka w kontekście zagrożenia wpływającego na MiŚOT, przyznał, że “zagraniczne firmy mają własne problemy, a światowe rynki nie są w dobrej kondycji finansowej, więc ryzyka tego typu przejęć nie należy brać poważnie”. Podobnie ma się rzecz na rynku lokalnym. Sygnały płynące z ministerstwa znajdują się na przestrzeni zarówno ekonomii, jak i polityki. Do konsolidacji wśród MiŚOT-ów dochodzi natomiast raz na kilka miesięcy.
Kogo obejmie dostępowanie antyprzejęciowe?
W związku z kryzysem gospodarczym ustawodawca przygotował przepisy mające chronić kluczowe polskie przedsiębiorstwa. Zaznaczył on, że przyjęte rozwiązanie zostało oparte na przepisach istniejących w Niemczech, Francji i Włoszech. Omawiane przepisy są częścią Tarczy Antykryzysowej 4.0.
Tomasz Chróstny, prezes UOKiK, powiedział: nie zamierzamy blokować inwestycji zagranicznych, tak ważnych dla rozwoju gospodarczego kraju. Większość decyzji będzie wydawanych w czasie krótszym niż 30 dni, z zapewnieniem pełnej niezależności organu. Opublikowane wyjaśnienia ułatwią przedsiębiorcom złożenie wniosku o zgodę na transakcję.
Nowelizacja ustawy ustawy o ochronie inwestycji obejmie podmioty mające siedzibę w Polsce, kluczowe dla zachowania bezpieczeństwa, porządku i zdrowia publicznego.
Prezes UOKiK będzie mógł chronić też:
- przedsiębiorstwa tworzące oprogramowanie wykorzystywane w usługach podstawowych dla społeczeństwa, takich jak: energia, paliwa, zaopatrzenie w wodę, zaopatrzenie w gotówkę, płatności kartą, szpitale, sprzedaż leków na receptę, transport oraz zaopatrzenie w żywność,
- spółki publiczne bez względu na rodzaj i branżę prowadzonej działalności.
Przesłanką warunkującą ochronę jest również wysoki przychód przedsiębiorstwa: musi on przekroczyć w Polsce równowartość 10 mln euro w jednym z dwóch lat obrotowych poprzedzających chęć przejęcia.
Obowiązkowo należy zgłosić do UOKiK transakcje, których skutkiem będzie nabycie, osiągnięcie znaczącego uczestnictwa lub nabycie dominacji dokonywanych przez podmioty z siedzibą lub obywatelstwem (dla osób fizycznych) poza krajem członkowskim Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) oraz Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD).
Postępowanie przed UOKiK
Postępowanie kontrolne przebiegać będzie w dwóch fazach. Pierwszy etap to wstępne postępowanie sprawdzające (ma za zadanie rozdzielić sprawy na proste i niewymagające dalszych czynności kontrolnych od bardziej skomplikowanych oraz trwać do 30 dni), którego wynikiem będzie decyzja o braku sprzeciwu. Właściwe postępowanie kontrolne dotyczyć ma nielicznych, szczególnych spraw, które budzić mogą powodować poważne zagrożenie dla porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego lub zdrowia publicznego.
Będzie to dotyczyło sytuacji, gdzie dla przedsiębiorstwa istotnego z punktu widzenia interesu publicznego istnieje np. ryzyko wyprowadzenia produkcji za granicę, zamknięcia zakładu, wyprowadzenia technologii lub zagrożenia w inny sposób działalności prowadzonej przez ten podmiot. Ten etap postępowania ma trwać maksymalnie 120 dni.
Sankcje
Przejęcia bez złożenia zawiadomienia lub pomimo sprzeciwu Prezesa UOKiK będą nieważne z mocy prawa. Podmiotom dokonującym owych czynności będzie grozić również kara grzywny w wysokości do 50 mln zł oraz pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 5 lat. Sankcje może nałożyć wyłącznie sąd powszechny i będą one mogły zostać orzeczone łącznie. Prezes UOKiK jako organ kontroli może natomiast wnioskować o nałożenie wspomnianych kar.
UOKiK a rynek telekomunikacyjny
Najnowsze działania UOKiK dotyczące telekomunikacji to m.in. zobowiązanie T-Mobile do zwrotu pieniędzy pozostałych po wygaśnięciu konta pre-paid (w toku są postępowania wobec Orange Polska i P4; wcześniej za podobne praktyki został ukarany Polkomtel).
P4 – operator sieci Play i spółka zależna Play Communications – wiosną 2020 r. złożył wniosek do UOKiK w sprawie przejęcia 100 proc. udziałów Virgin Mobile Polska. W czerwcu prezes Urzędu wyraził zgodę na przejęcie.
Virgin Mobile Polska, działający jako wirtualny operator telekomunikacyjny (MVNO), osiągnął w 2018 r. przychody na poziomie 98,3 mln zł i 94,24 mln zł w 2019 r., natomiast P4 odpowiednio 6,8 mld zł i ponad 7 mld zł.
Spółka Telekomunikacja Stacjonarna (obecnie w likwidacji) została ukarana przez UOKiK karą 326,4 tys. zł oraz obowiązkiem natychmiastowego zaprzestania stosowania nieuczciwych praktyk z racji stosowania zabronionych klauzul umownych. Największą grupą poszkodowanych byli seniorzy.
Informacje o kredytach wakacyjnych i przepisach antyprzejęciowe dostępne są na portalu UOKiK.
Źródło:
